سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 191

«کل خمر حرام» را اینجا پیاده می کنیم، آن که پیاده شد، و«کل خمر حرام» در اینجا صغرا و موضوع پیدا کرد، فرض این است که آن حرام هم موضوع برای حکم دیگری است و منشأ برای ترتب یک اثر شرعی دیگر است، در آن اثر شرعی دوم که در طول اثر شرعی اول واقع شده، ما به«لا تنقض» کاری نداریم که آن اثر را بار بکنیم که شما این همه حرف برای درآوردید، برای ما که نسبت به آن اثر که حالت سابقۀ متیقنه و مشکوکه نیست که شما بخواهید استصحاب را برای ما جاری بکنید، یا اگر بخواهد لا تنقض جاری بشود، محال لازم می آید برای اینکه هم می خواهد موضوع درست بکند و هم حکم درست بکند. یک دلیل چطور می خواهد حکم و موضوع را در رتبۀ واحده برای ما افاده بکند؟ می گوییم همۀ این مصیبت ها برای این است که شما خیال کردید که ما این آثار را می خواهیم به گردن«لا تنقض» بگذاریم و اثبات این آثار را از راه«لا تنقض» بدست بیاوریم درحالی که ما همان اثر اول را هم منکر هستیم، می گوییم: اثر اول هم به «لا تنقض» ارتباطی ندارد.

دلیل«لا تنقض» همین مقدار می گوید: «تعبد بان هذا خمر»: می گوییم: لا تنقض کنار می رود، و دلیل«کل خمر حرام» پیاده می شود برای اینکه موضوعش را«لا تنقض» درست کرد، موضوعش را«لا تنقض» به هنگام تعبد اثبات کرد، این خمر تعبدی حرام شد، خمر تعبدی که حرام شد، با ثبوت حرمت، موضوع برای یک دلیل سومی تحقق پیدا می کند و آن دلیل سوم این است که هرکسی که حرمت خمر را انکار بکند«یصیر مرتدا» از باب مثال. اینجایی که ما می خواهیم مسأله ارتداد را پیاده بکنیم، چه کاری به«لا تنقض الیقین بالشک» داریم؟ تا شما این همه اشکالات را برای ما مطرح بکنید و آن هم اشکالاتی که اگر این اثر به«لا تنقض می خواهد ثابت بشود، آن اشکالات قابل جواب نبود و هیچ راه فراری از آن اشکالات، ما نداشتیم.

پاسخ استاد به عدم جریان استصحاب در موضوعات

در مقام جواب این مسأله را مطرح می کنیم، می گوییم: ما کاری به«لا تنقض» نداریم، منتها عرض کردیم که از ریشه شروع می کنیم، در همان اثر اول ما کاری به«لا تنقض» نداریم، اثر اول به«کل خمر حرام» ثابت می شود، اثر دوم هم بعد از آنی که این به عنوان خمریت حرمت پیدا کرد، آن دلیل سوم، موضوع برایش تحقق پیدا می کند که هرکسی که