سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 227

می خواهد واسطه ای باشد که اتحاد وجودی با مستصحب شما دارد و می خواهد واسطه ای باشد که تغایر وجودی با مستصحب شما دارد، تغایر وجودی سراغ لازم و ملزوم و ملازم می رود اما واسطه ای که اتحاد وجودی با مستصحب شما پیدا می کند، هم مسائل ذات و ذاتیات را می گیرد و به طریق اولی مسائل اعراض را شامل می شود. اگر در ذات و ذاتیات نتواند استصحاب جریان پیدا بکند، در اعراضش به طریق اولی استصحاب نمی تواند جریان پیدا بکند.

با این بیان مرحوم شیخ، دیگر دائرۀ استصحاب در باب موضوعات، خیلی دائرۀ ضیق و تنگی خواهد شد؛ یعنی دیگر استصحاب موضوعی«قلیل المورد» است، برای خاطر اینکه در موارد جزئیه هم که شما می خواهید استصحاب بکنید، این موارد جزئیۀ ما، اکثرا بلکه همه، گرفتار عناوین کلیه است. اگر این مایع خارجی حرام باشد برای خاطر عنوان خمریّت حرام است، برای خاطر نجاست حرام است، برای خاطر عناوین دیگر، حرام است و الاّ در مسأله وجوب اکرام زید که به صورت یک مثال ما عرض کردیم و گفتیم:

قدر متیقن در استصحاب موضوعی او است، آن یک مثال است فقط و الاّ کمتر موردی ما در شریعت می توانیم به این سبک پیدا بکنیم. بنابراین خود این مسأله را اولا: از نظر موضوعی بررسی کردیم، که این مورد برزخی فرقش با قدر متیقن و موارد اصول مثبته چطور است و این موارد برزخی، دو نوع است: ذات و ذاتیات و اعراض، اعراضش هم محمول بالضمیمه است و خارج محمول است. آیا مسأله به این صورتی است که مرحوم آخوند بیان کرده اند و یا به آن صورتی است که از عبارت مرحوم شیخ استفاده می شود و یا احتمالا به یک صورت دیگری، این مسأله باید مطرح بشود؟

پرسش:

1 - نظر مرحوم آخوند(ره) در واسطۀ در ترتب اثر بر مستصحب را بین کنید.

2 - حکم موارد برزخ میان استصحاب و اصل مثبت را ذکر کنید.

3 - تفصیل محقق خراسانی(ره) در موارد بین استصحاب و اصل مثبت چیست؟

4 - فرق میان محمول بالضمیمه و خارج محمول را ذکر کنید.

5 - نظر آخوند(ره) در تفصیل میان محمول بالضمیمه و خارج محمول چیست؟