سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 243

موضوع برای حکم قرار گرفته است، شک می کنید. ما داریم حل اشکال می کنیم، و الا یک وحی منزل نیامده است که استصحاب خمریت هذا المایع را در آن نوشته باشد«هذا استصحاب»؟ ما حل اشکال کردیم، گفتیم: «هذا لیس من استصحاب الفرد»، و اکثر استصحابات موضوعیه هم از این قبیل است.

(سؤال... و پاسخ استاد): باز هم عنوان دارای اثر است، عنوان کلی«الخمر حرام» است، نه«الخمر الموجود فی الخارج»، همانطوری که من دیروز اشاره کردم«الخمر الموجود فی الخارج» را از یک طرف ما از مسأله فردیت بیرون می کشیم، از طرف دیگر حکم را از«الخمر حرام» به کمک عرف سرایت می دهیم به مصادیق و خصوصیات، آنوقت نتیجه می گیریم که«خمریت هذا المایع منشأ للاثر، موضوع للاثر» و اگر شما استصحاب کردید، هیچ اشکالی درکار نیست. شما می خواهید اسم این را استصحاب فرد بگذار. ما می بینیم اسمش استصحاب فرد نیست، این مثل استصحاب انسانیت متحققه فی الخارج است، که استصحاب انسانیت متحققه غیر از استصحاب بقای زید است. زید فرد است نه انسانیت متحققۀ در خارج. از انسانیت متحققه در خارج، تعبیر به کلی متشخّص می شود، اما فرد عبارت از زید است. شما می خواهی اسم این خمریت هذا المایع را فرد بگذار، یا کلی متشخّص در خارج بگذار، به استصحاب خمریت آثار خمر بار می شود. اگر شما در این مرحله اشکالی دارید، آن را وارد کنید، نه اینکه بگویید این اسمش چیست؟ اسمش هرچه می خواهد باشد. باید ببینیم آیا استصحاب خمریت هذا المایع با توجه به اینکه دلیل«الخمر حرام» می گوید، می تواند موجب ترتب اثر حرمت در«الخمر حرام» باشد یا نه؟ ملاحظه فرمودید که مانعی ندارد. «اما ما اسمه؟ ما شئت فسم».

اشکال استاد به تفصیل آخوند(ره) بین خارج محمول و محمول بالضمیمه

اما بحث دومی که با مرحوم آخوند داریم در تفصیل بین خارج محمول و محمول بالضمیمه است، اینجا اشکال مهمی به مرحوم آخوند شده، قطع نظر از اینکه آیا این تفسیری که ایشان برای خارج محمول و محمول بالضمیمه می کند، تفسیر صحیح یا تفسیر باطلی است؟ ما باز کاری به کار عنوان نداریم. آن چه که در کلام مرحوم آخوند است این است که بین اعراضی که دارای یک واقعیت و دارای یک حقیقت است و بین