سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 246

فرق وجود ندارد. برای اینکه سواد و بیاض، حالا سواد و بیاضی نداریم به این صورت که منشأ اثر باشد، سود و بیاض را برداشتیم جایش عدالت را گذاشتیم.

(سؤال... و پاسخ استاد): عدالت واقعیت دارد، مثل واقعیت علم می ماند. خود ایشان تصریح دارد به این معنا، یعنی مثال را ایشان دروغ زده است؟

پس یک احتمال این است که ایشان بخواهد فرق بین خارج محمول، و محمول بالضمیمه را در رابطۀ با همین فرد و کلی که مثل همین«خمریت هذا المایع» در محل بحث ما هست، به این صورت مطرح کرده باشد که بین خمریت، ملکیت، عدالت فرق بگذارد، بگوید: استصحاب در آن دوتا جریان پیدا می کند و اثر کلی بار می شود، اما استصحاب در این یکی به جرم واقعیت داشتن جریان پیدا نمی کند و اثر کلی بر آن بار نمی شود. البته این یک احتمال در کلام مرحوم آخوند است، لکن یک احتمال دومی هم ذکر می کنند که ان شاء الله بعد.

پرسش:

1 - مراد حضرت امام(ره)؛ که تنها راه حل کلی متشحص در خارج است، یعنی چه؟

2 - فرق کلام حضرت امام(ره) با دیگران در ترتب آثار استصحاب را بیان کنید.

3 - بیان استاد در لزوم جریان استصحاب در کلی را توضیح دهید.

4 - اشکال استاد به تفصیل مرحوم آخوند(ره) بین خارج محمول و محمول بالضمیمه چیست؟

5 - فرق بین استصحاب ملکیت و استصحاب عدالت در ترتب آثار کلی را ذکر کنید.