- جریان استصحاب وجودی 2
- استصحاب وجودی و استصحاب عدمی 2
- اشاره 2
- فرق نظر استاد با فاضل نراقی در تعارض استصحاب عدمی با وجودی 3
- بیان معنای تعارض بالعرض 4
- مراد فاضل نراقی(ره) از تعارض استصحاب عدمی با وجودی 4
- جمع استصحاب وجودی با استصحاب عدمی 5
- توضیحی دربارۀ معنای اطلاق 7
- تغایر موضوع بلحاظ وجود یا عدم قید 8
- پرسش: 10
- اشاره 11
- استصحاب تعلیقی 11
- اشکال مشترک در استصحاب تنجیزی و تعلیقی: عدم اتحاد موضوع 13
- مانعیت تعلیق از جریان استصحاب 14
- تعلیق موضوع یک حکم 15
- سببیت یا تعلیق در معنای«ان جائک زید فاکرمه» 15
- تشابه ملازمۀ جعل و انشا با سببیت شرعیه 17
- پرسش: 18
- راه پیدا شدن تعلیق و بیان تعلیق شرعی 19
- اشاره 19
- فرق تعلیق شرعی با تعلیق عرفی 20
- شک در جریان استصحاب با تغییرات در موضوع 22
- لزوم یقین فعلی و شک فعلی در«لا تنقض» 23
- مانعیت تعلیقیّت از جریان استصحاب 25
- پرسش: 27
- اشکال تعدد عنوان در استصحاب تعلیقی 28
- اشاره 28
- معلق بودن، مانع از جریان استصحاب 29
- جعل حکم وجوب تعلیقی با حکم شارع 30
- مراد از فعلیت در حکم شرعی و انواع حکم شرعی 31
- منشأ شک در بقای حکم تعلیقی شرعی 32
- عدم لزوم تعلق یقین به حکم تنجیزی 34
- پیدا شدن شک با تغیّر حال موضوع 35
- حکم شرعی، موضوع وجوب اطاعت از نظر عقل 36
- پرسش: 37
- کلام محقق نائینی(ره) در مورد مستصحب و انواع آن 38
- اشاره 38
- بیان مرحوم نائینی(ره) در مورد عدم جریان استصحاب تعلیقی 42
- معنای استصحاب صحت تأهلیه و جریان آن برمبنای شیخ انصاری(ره) 44
- عدم جریان استصحاب صحت تأهلیه برمبنای مرحوم نائینی(ره) 45
- پرسش: 46
- تعریف استصحاب تعلیقی در کلام محقق نائینی(ره) 47
- اشاره 47
- استصحاب تعلیقی 47
- مراد از استصحاب تعلیقی و مختار استاد 49
- کلام محقق نائینی(ره) در ردّ واجب مشروط 50
- توجه به ثبوت و تحقق هر حکمی به تناسب خودش 52
- زمان تحقق و فعلیت حکم 53
- ردّ استصحاب تعلیقی در بیان محقق نائینی(ره) 53
- پرسش: 55
- راه مرحوم شیخ(ره) برای حل مسألۀ استصحاب تعلیقی 56
- اشاره 56
- حل مشکل استصحاب تعلیقی از راه استصحاب تنجیزی 57
- باقی بودن اشکال در استصحاب تعلیقی به نظر مرحوم نائینی(ره) 59
- شبهۀ مثبتیت و ارتباط آن با نظر امام(ره) 60
- اشکال به مرحوم شیخ(ره) در منشأ انتزاع سببیت 61
- پرسش: 64
- اشاره 65
- تعارض دائمی استصحاب تنجیزی در مقابل جریان استصحاب تعلیقی 65
- حکومت استصحاب تعلیقی بر استصحاب تنجیزی از نظر شیخ(ره) 67
- سببیت؛ علت حکومت استصحاب تعلیقی بر استصحاب تنجیزی 68
- علت بودن سببیت در حکومت استصحاب تعلیقی بر تنجیزی 70
- پرسش: 74
- بیان بعض الاعلام راجع به کلام مرحوم آخوند(ره) در استصحاب تعلیقی 75
- اشاره 75
- عدم تعارض میان استصحاب تعلیقی و استصحاب تنجیزی در کفایه 78
- وجود تعارض میان دو استصحاب تعلیقی و تنجیزی 79
- تقدم اصل سببی بر مسببی در صورت تعارض 80
- نظر استاد در تقدم اصل سببی بر مسببی در صورت تعارض استصحابین 82
- پرسش: 83
- اشاره 84
- بیان حضرت امام(ره) در قبول حکومت استصحاب تنجیزی 84
- معنای حاکمیت استصحاب در سبب بر استصحاب در مسبب 86
- عبارات مختلف در تردید برای اثبات یک نوع تردید 87
- تبدل حکم تعلیقی به یک حکم فعلی 90
- پرسش: 91
- منشأ واحد برای شک در صورت تعارض استصحابین 92
- اشاره 92
- زمان جریان استصحاب تنجیزی 93
- مفاد دلیل در استصحاب تعلیقی 96
- شرعی بودن ترتب حکم فعلی، بعد از معلق علیه بر حکم تعلیقی شرعی 98
- اصالت عدم تحقق حکم جدید و استصحاب اباحۀ بعد الغلیان 100
- پرسش: 101
- استصحاب عدم نسخ در رابطۀ با شریعت اسلام 102
- استصحاب احکام شرایع سابقه 102
- اشاره 102
- اشکالات در جریان استصحاب عدم نسخ 104
- جواب شیخ(ره) از اشکالات در جریان استصحاب عدم نسخ 105
- اشکال حضرت امام(ره) به استصحاب شریعت سابقه 108
- پرسش: 110
- اشاره 111
- اشکال بعض الاعلام به جریان استصحاب در همه شرایع 112
- اختصاص یا عدم اختصاص حکم به حاضرین 113
- محل و شرایط جریان استصحاب عدم نسخ 115
- ردّ کلام بعض الاعلام و دلیل بر جریان استصحاب عدم نسخ 115
- معنای حقیقی نسخ 117
- پرسش: 119
- اشاره 120
- اشکالات در استصحاب عدم نسخ 120
- مراد از ناسخیّت بالکلیه 121
- اشکال مرحوم نائینی(ره) در استصحاب عدم نسخ با شک در نسخ 122
- اشکال استصحاب عدم نسخ با وجود علم اجمالی 125
- پرسش: 127
- اشاره 128
- عدم حجیت مثبتات اصول و حجیت مثبتات امارات 128
- اشکال جریان استصحاب در موضوع بدون حکم 130
- جریان استصحاب با وجود اثر شرعی برای لازم عقلی 132
- علت عدم جریان استصحاب در خود لوازم عادی و عقلی 133
- کلام مرحوم آخوند(ره) در وجه فرق میان امارات و اصول 135
- پرسش: 136
- عدم تحقق مقدمات حکمت در ادلۀ اصول از نظر مرحوم آخوند(ره) 137
- اشاره 137
- دو مبنا در باب امارات و مختار استاد 139
- ظن به لازم و ملزوم و ملازم 140
- حجیت امارات؛ تعبدیه یا امضاییه 142
- پرسش: 144
- عدم فرق میان امارات و اصول در مثبتات 145
- اشاره 145
- حجیت مثبتات اصول 145
- کلام مرحوم نائینی(ره) در علیت حجیت مثبتات امارات 146
- کلام مرحوم آخوند(ره) در حجیت مثبتات اصول 148
- استدلال مرحوم شیخ انصاری(ره) در وحدت لازم و ملزوم و ملازم 150
- اثر شرعی و خلط آن در کلام حضرت امام(ره) 153
- پرسش: 154
- اشاره 155
- ترتب اثر شرعی بر لازم عقلی یا لازم عادی با استصحاب 155
- تحقق یقین به اصل شیء و لازم و ملزوم و ملازم آن 156
- احتمالات دوگانه در معنای لا تنقض و مختار شیخ(ره) 158
- شبهۀ موضوعیت داشتن یقین و پاسخ استاد 160
- مراد از یقین در لا تنقض الیقین 162
- عدم ترتب آثار لوازم بر«لا تنقض الیقین بالشک» 163
- پرسش: 165
- عدم ترتب آثار شرعیه بنابر معانی دو گانۀ«لا تنقض» 166
- اشاره 166
- عدم ارتباط«لا تنقض الیقین بالشک» به لوازم عقلیه و عادیه 167
- اشکال استاد به مرحوم آخوند(ره) در ابتنای مسأله بر اطلاق 168
- اشکال به مرحوم شیخ(ره) در عدم قابلیت جعل تشریعی در لوازم 170
- خروج تخصصی آثار شرعیۀ لوازم عقلی و لوازم عادی از لا تنقض 171
- اثر شرعی دوم موضوع برای اثر شرعی و جریان استصحاب 172
- جریان استصحاب و ترتب اثر شرعی دوم 174
- پرسش: 175
- اشاره 176
- بیان اشکال در موضوع اثر شرعی دوم یعنی لازم شرعی 176
- امکان ثبوت حکم و موضوع با«لا تنقض الیقین بالشک» 178
- عدم شمول ادلۀ حجیّت خبر واحد به اخبار مع الواسطه 179
- الغاء خصوصیت یا تنقیح مناط، راهی برای شمول ادلۀ حجیّت خبر واحد 180
- لزوم حفظ عنوان موضوع در قضیه حقیقیه 182
- پرسش: 184
- اشاره 185
- اشکال بر لا تنقض؛ لزوم اثبات حکم و موضوع باهم 185
- نظر مرحوم آخوند(ره) در جعل حکم مماثل در موضوعات مثل احکام 186
- عدم فرق میان جریان استصحاب در حکم و موضوع 188
- تعبد به وجود موضوع؛ مفاد استصحاب الموضوع 189
- پاسخ استاد به عدم جریان استصحاب در موضوعات 191
- پرسش: 193
- اثبات آثار دوم و سوم و... بدلیل استصحاب در موضوع اول 194
- اشاره 194
- فرق جریان لوازم عقلیه و آثار شرعیه بر لوازم عقلیه، با لوازم شرعیه 196
- عناوین در آثار بر لوازم در اصل مثبت 198
- جریان استصحاب، آثار شرعی مترتب بر لوازم لوازم 200
- پرسش: 201
- خفای واسطه؛ مورد استثنای از اصل مثبت 202
- اشاره 202
- فرق نظر تحقیقی و مسامحی عرف با نظر عقل در خفای واسطه 203
- مناقشۀ استاد در مثال حضرت امام(ره) برای واسطۀ خفی 204
- بیان توجه شارع به دید عرفی و قبول آن 206
- مراد از معنای خفای واسطه از نظر عرف 208
- پرسش: 210
- اشاره 211
- کلام مرحوم شیخ(ره) در مورد استثنای واسطۀ خفیه 211
- بیان مشکل در مسألۀ یوم الشک و نظایر آن 213
- راه حل مرحوم شیخ(ره) برای خفای واسطه 215
- مراد از اول بودن و مرکب یا بسیط بودن آن 216
- راه حل مرحوم نایینی(ره) برای مشکلۀ در اول بودن 217
- راه حل حضرت امام(ره) برای اشکال در اول بودن 218
- پرسش: 219
- نکات در اصل مثبت 220
- نظر مرحوم آخوند(ره) در واسطۀ در ترتب اثر بر مستصحب 220
- اشاره 220
- حکم موارد برزخ میان استصحاب و اصل مثبت 221
- تفصیل محقق خراسانی(ره) در موارد بین استصحاب و اصل مثبت 223
- فرق میان محمول بالضمیمه و خارج محمول 224
- نظر آخوند(ره) در تفصیل میان محمول بالضمیمه و خارج محمول 225
- پرسش: 227
- کلی بودن عناوین ذاتیۀ منطبق بر مستصحب و عناوین عرضی 228
- اشاره 228
- اثر اتحاد وجودی میان کلی و فرد از دید مرحوم آخوند(ره) 230
- ردّ استاد بر مرحوم آخوند(ره) برای اثر اتحاد وجودی کلی و فرد 230
- عدم امکان ترتیب اثر بر کلی برای فرد 232
- راه حل بعض الاعلام برای ترتیب اثر بر فرد 233
- اشکال استاد به بعض الاعلام برای ترتیب اثر بر فرد 234
- راه حل حضرت امام(ره)؛ کلی متشخص در خارج 235
- پرسش: 236
- راه حل حضرت امام(ره)؛ کلی متشخص در خارج 237
- اشاره 237
- فرق کلام حضرت امام(ره) با دیگران در ترتب آثار 238
- بیان استاد در لزوم جریان استصحاب در کلی 240
- اشکال استاد به تفصیل آخوند(ره) بین خارج محمول و محمول بالضمیمه 243
- فرق بین استصحاب ملکیت و استصحاب عدالت در ترتب آثار کلی 244
- پرسش: 246
- اشاره 247
- عدم جریان استصحاب فرد برای ترتیب آثار کلی در محمول بالضمیمه 247
- فرق بین خارج محمول و محمول بالضمیمه بنابر احتمالات مختلف 249
- لزوم مستصحب بودن حکم شرعی یا موضوع شرعی 251
- اکتفای در اضافه به شارع در جریان استصحاب 252
- نتیجۀ استصحاب موضوعی؛ روشن شدن حکم 253
- پرسش: 254
- عدم لزوم مستصحب از مجعول بالاستقلال 255
- اشاره 255
- جواب مرحوم آخوند(ره) بنابر ترتب اثر شرطیت 259
- بیان روایات در عدم فرق میان مانع و شرط 261
- پرسش: 262
- جریان استصحاب با اثر شرعی مترتب بر وجود شرط 263
- اشاره 263
- کلام حضرت امام(ره) در مورد اثر شرعی مترتب بر وجود شرط 264
- راه حل بعض الاعلام برای اثر شرعی مترتب بر وجود شرط 265
- جریان استصحاب در مطلق شرط 266
- جریان قاعدۀ لا تنقض در موارد اثر شرعی 267
- استصحاب شرط 268
- جریان استصحاب طهارت در موارد دارای اثر شرعی 270
- پرسش: 271
- عدم لزوم بودن مستصحب حکم شرعی یا موضوع آن در استصحابات عدمیه 272
- اشاره 272
- عدم کفایت مأموربه با استصحاب و قاعدۀ فراغ و تجاوز، از نظر عقل 274
- برگشت قاعدۀ فراغ و تجاوز و استصحاب به مقام جعل 275
- اشکال جریان استصحاب عدم مانع 276
- جواز استصحاب عدمی از نظر مرحوم آخوند(ره) 277
- پرسش: 279
- کلام مرحوم آخوند(ره) در عدم ترتب آثار غیر شرعی 280
- اشاره 280
- تحقق ملزوم در صورت ثبوت بقای مستصحب با استصحاب 281
- ثبوت برخی آثار غیر شرعی با استصحاب 282
- تسامح در اثبات لوازم غیر شرعی با استصحاب از نظر حضرت امام(ره) 283
- حکم طریقی راهی برای تحفّظ بر واقع 284
- توجه به بقای مستصحب در زمان لاحق در استصحاب 287
- پرسش: 288
- تقدّم و تأخّر در رابطۀ با اجزای زمان در حادث واحد یا حادثین 289
- اشاره 289
- جریان استصحاب با فرض حادث واحد مسلم 290
- عناوین مختلف و جریان استصحاب در آنها 291
- اصالت تأخّر حادث و بنای آن بر تسامح 292
- کلام بعض الاعلام در جواز مرکب بودن موضوع 295
- پرسش: 297
- صور مختلف دو حادث معلوم الحدوث 298
- اشاره 298
- فرض دو حادث معلوم الحدوث و مجهول التاریخ 299
- فرق وجود خاص به نحو کان تامه و ناقصه 300
- موضوعیت ترتب اثر بر وجود خاص 301
- صورت اثر وجود خاص در احد الحادثین 302
- تعارض استصحابها در صورت تقدم و تأخر و تقارن اثر 304
- عدم منع از جریان دو استصحاب با فرض حمل اثر بر تقدم و تأخر 305
- ملاک در جریان استصحابهای مختلفه 306
- پرسش: 307
- اشاره 308
- بیان تحقق فاعل در کان تامه و اتصاف موضوع به محمول در ناقصه 308
- نفی ترتب اثر؛ نتیجۀ استصحاب عدمی 309
- جریان استصحاب با کان تامه و عدم جریان آن با ناقصه 311
- اشکال به مرحوم آخوند(ره) در عدم جریان استصحاب با کان ناقصه 313
- فرق لیس تامه یا عدم محمولی با لیس ناقصه یا عدم نعتی 315
- پرسش: 316
- اشاره 317
- عدم جریان دو استصحاب عدمی به نظر مرحوم آخوند(ره) 317
- تعارض دو استصحاب عدمی به نظر شیخ طوسی(ره) 318
- عدم جریان استصحاب عدمی در مورد موضوع اثر شرعی 320
- مراد از اتصال زمان شک به زمان یقین 321
- تمسک به عام در شبهۀ مصداقیه 322
- پرسش: 324
- اشاره 325
- نظر مرحوم آخوند(ره) در مورد تردید در زمان شک به زمان یقین 325
- مورد جریان استصحاب عدم با فرض عدم مانع 329
- دوران امر میان دو یقین 331
- شک در مورد یقین در دو قضیۀ تعلیقیه 332
- پرسش: 333
- اشاره 334
- اشکال به مرحوم آخوند(ره) در تقسیم عناوین به واقعیه و خارجیه 334
- عدم جواز تمسک به شبهۀ مصداقی خود دلیل 335
- یقین و شک فعلی در جریان استصحاب 336
- اشکال به کلام مرحوم آخوند(ره) در عدم احراز اتصال شک به یقین 337
- ثمرۀ عملیه بین فرمایش آخوند و شیخ در صورت اثر داشتن یک عدم 338
- فرق میان جریان استصحاب شخصی و استصحاب کلی 341
- پرسش: 342
- اشاره 343
- عدم تردید در عناوین بلحاظ حال فعلی 343
- «نقض الیقین بالشک» در شک ساری 344
- عدم امکان دلالت لا تنقض بر حجیت استصحاب و قاعدۀ یقین 345
- معنای تبدل شک به یقین در قاعدۀ یقین 347
- عدم شبهۀ مصداقیۀ برای«لا تنقض» 348
- عدم جریان استصحاب با عدم فاصله میان زمان متیقن و مشکوک 349
- یقین به نقض حالت سابقه 351
- پرسش: 352
- اشاره 353
- مثال شبهه مصداقیه نقض یقین به شک از نظر محقق نائینی(ره) 353
- جریان استصحاب نجاست در تمام فروض مسأله از نظر صاحب عروه(ره) 354
- تفصیل در جریان اصل در اطراف علم اجمالی 355
- کلام محقق نائینی(ره) نسبت به فروض علم اجمالی در محل بحث 356
- عدم تطبیق معنای شبهه مصداقیه بر ما نحن فیه 358
- خلط بین متیقن و یقین در کلام محقق نائینی(ره) 359
- پرسش: 361
- احتمال احراز انفصال بین زمان یقین و شک در کلام مرحوم آخوند 362
- اشاره 362
- عدم تناسب احتمال احراز انفصال با ظاهر کلام مرحوم آخوند 364
- مقتضای ملاک قرار دادن حال استصحاب 365
- عدم جریان استصحاب در صورت وجود یقین به حالت سابقه 366
- وجود تهافت بین صدر و ذیل کلام امام(ره) 367
- پرسش: 369
- اشاره 370
- حکم معلوم بودن تاریخ یکی از حادثین و مجهول بودن دیگری 371
- استصحاب در حادثین؛ یکی معلوم و یکی مجهول، از نظر مرحوم آخوند 372
- اشکال در جریان استصحاب عدم در مجهول التاریخ 373
- مثال برای اثر عدم معلوم در زمان مجهول 374
- جریان استصحاب در اثر داشتن عدم معلوم در زمان مجهول 376
- پرسش: 377
- جریان استصحاب در صورت تحقق دو حالت متضاد مجهولی التاریخ 378
- اشاره 378
- کلام مرحوم محقق(ره) در تحقق دو حالت متضاد مجهولی التاریخ 379
- مقدمۀ اول؛ عدم تأثیر حدث دوم در نقض طهارت 381
- دلیل پذیرش قول صاحب معتبر در ما نحن فیه 382
- مقدمۀ دوم؛ عدم لزوم تکرار طهارت به تکرار حدث 382
- شرط تنجّز علم اجمالی و ارتباط آن به مقام 383
- حکم وجود حالت سابقۀ طهارت، علی الحالتین 384
- پرسش: 386
- فرق بین مسالۀ تعاقب حالتین با مسأله حادثین 387
- اشاره 387
- تعاقب حالتین؛ یکی معلوم و دیگری مجهول 388
- حکم معلوم بودن تاریخ طهارت 389
- دلیل عدم جریان استصحاب در مورد معلوم بودن تاریخ طهارت 390
- حکم معلوم بودن تاریخ حدث 391
- حکم معلوم بودن تاریخ طهارت دوم 393
- حکم مجهول بودن تاریخ طهارت دوم 394
- پرسش: 395
- تنبیهات استصحاب 396
- بررسی امکان جریان استصحاب در امور اعتقادیه 396
- اشاره 396
- جریان استصحاب در امور اعتقادیه با حفظ ضوابط استصحاب 397
- ضابطۀ استصحاب 398
- تقسیم امور اعتقادیه از نظر مرحوم آخوند(ره) 399
- جریان استصحاب در امر اول از امور اعتقادیه نزد مرحوم آخوند 400
- امکان جریان استصحاب حکمی در قسم دوم از امور اعتقادیه نزد آخوند(ره) 400
- دلیل عدم جریان استصحاب موضوعی در امور اعتقادیه 401
- مجعول بودن منصب نبوت و امامت 402
- پرسش: 403
- تمسّک به استصحاب نبوت موسی و عیسی(علیهما السلام) 404
- اشاره 404
- کیفیت تمسّک اهل کتاب به استصحاب نبوت برای خودش 405
- لزوم فحص در تمسک به اصول عملیه در شبهات حکمیه 405
- عدم دلیل بر حجیّت استصحاب نزد کتابی 407
- بطلان تمسّک به استصحاب نبوّت برای الزام مسلمانان 408
- طریق یقین به نبوّت موسی و عیسی(علیهما السلام) نزد مسلمانان 409
- پرسش: 411
- اشکال شیخ انصاری(ره) به استصحاب کلی موسی و عیسی(علیهما السلام) 411
- بررسی تمسّک به استصحاب در عام افرادی و ازمانی 412
- اشاره 412
- تفصیل شیخ(ره) در رجوع به استصحاب در عام ازمانی و افرادی 413
- شباهت مسأله مورد بحث به مسألۀ وجوب روزه در ماه رمضان 414
- تفصیل مرحوم آخوند(ره) در عام ازمانی و افرادی از نظر جریان استصحاب 416
- مصداق تفصیل مرحوم آخوند(ره) در فقه 418
- پرسش: 420
- اشاره 421
- اخذ زمان در دلیل خاص به نحو قیدیت و در عام به نحو عام استغراقی 421
- اخذ زمان در دلیل عام به نحو عام استغراقی و در دلیل خاص به نحو ظرفیت 422
- اخذ زمان در دلیل خاص به نحو قیدیت و در دلیل عام به نحو عام مجموعی 423
- لزوم رجوع به دلیل عام در تمام فروض نزد امام(ره) 425
- خروج عنوان دوام و استمرار از عام استغراقی و مجموعی 426
- امکان استفاده عموم زمانی از طریق اطلاق دلیل 427
- تقدّم و تأخّر بین عموم ازمانی و عموم افرادی از نظر امام(ره) 428
- پرسش: 429
- اشاره 430
- فرعیت عموم ازمانی بر عموم افرادی 430
- تخصیص عموم افرادی 431
- تخصیص عموم ازمانی 432
- لزوم رجوع به عموم ازمانی در تمام صور مسأله از نظر امام(ره) 433
- دلیل رجوع به عموم ازمانی در صورت استقلال زمان 434
- دلیل رجوع به عموم ازمانی در صورت تصریح به قید استمرار 435
- پرسش: 437
- موارد استمرار زمانی از راه اطلاق 438
- اشاره 438
- تمرکز بحث بر روی تقیید اطلاق زمانی 440
- اشکال طولیت افراد زمان در اطلاق زمانی 441
- عدم دلالت اطلاق بر جامعیت افراد 443
- عدم تفاوت بین استمرار مستفاد از لفظ با استمرار مستفاده از مقدمات حکمت 444
- پرسش: 445
- اشاره 446
- تفصیل محقق نائینی(ره) نسبت به عموم ازمانی 446
- دلیل تفصیل محقق نائینی(ره) نسبت به عموم ازمانی 447
- تطبیق تفصیل محقق نائینی(ره) بر محل بحث 448
- امکان تمسّک به عموم ازمانی در صورت تعلّق به حکم یا متعلق 450
- پرسش: 452
- لزوم تفصیل بین رجوع به عام و رجوع به استصحاب 453
- اشاره 453
- دلیل تفصیل بین رجوع به عام و رجوع به استصحاب 454
- مقتضای علم اجمالی به تخصیص عموم ازمانی یا عموم افرادی 456
- عدم تعارض بین اصاله العموم افرادی و ازمانی به خاطر تفاوت رتبه 457
- لازمۀ توجه به مجرای اصاله العموم نزد عقلا 458
- پرسش: 461
- مقتضای رجوع به عقلا در مورد اجرای اصاله العموم و اصاله الاطلاق 462
- اشاره 462
- وجود علم اجمالی به از بین رفتن عموم یا اطلاق 464
- تطبیق بنای عقلا در اصاله العموم و اصاله الاطلاق بر محل بحث 464
- شرط تعارض دو اصل یا دو دلیل 466
- دلیل جریان اصاله العموم فی نفسه در محل بحث 466
- فرق بین اصاله العموم و اصاله الاطلاق 468
- پرسش: 469
- اشاره 470
- مراد از معنای شک در باب استصحاب 470
- مقتضای مقابلۀ یقین و شک در روایات استصحاب 472
- معنای«و لکن تنقضه بیقین آخر» 472
- لازمۀ جریان استصحاب در مؤدّای امارات 474
- مقصود از یقین در روایات لا تنقض 475
- پرسش: 477
- عدم ارتباط کلمه نقض به متیقن 478
- اشاره 478
- مقتضای مبنای شیخ در معنای«لا تنقض الیقین بالشک» 480
- مراد از شک در روایات استصحاب، و اجماع بر آن 481
- اشکال تمسّک شیخ(ره) به اجماع در ما نحن فیه 482
- کالعدم بودن وجود ظن غیر معتبر 483
- از بین نرفتن ظن در صورت عدم اعتبار آن 484
- پرسش: 486
- اعتبار بقای موضوع در استصحاب 487
- اشاره 487
- معنای بقای موضوع 488
- معنای بقای موضوع از نظر شیخ انصاری(ره) 489
- خلط بین وجود ذهنی و وجود خارجی در کلام شیخ انصاری 490
- لزوم تعلّق یقین و شک به مفاهیم تصدیقیه 492
- لازمه تعلّق اوصاف نفسانیه به معانی تصدیقیه 493
- پرسش: 494
- مقتضای دقت در دلیل استصحاب 495
- اشاره 495
- مغایرت زمانی بین موضوع و محمول در باب استصحاب 496
- کلام محقق خراسانی(ره) در معنای بقای موضوع و اشکالات آن 497
- شرطیت وحدت موضوع در باب استصحاب 498
- دلیل عقلی شیخ(ره) بر اعتبار بقای موضوع 500
- عدم اعتبار دلیل عقلی در باب استصحاب شرعی 502
- عدم حکم شارع به بقای موضوع 502
- پرسش: 503
- طریق احراز اتحاد قضیۀ متیقنه و مشکوکه در باب استصحاب 504
- اشاره 504
- محل اشکال در تحصیل اتحاد قضیتین در باب استصحاب 506
- احراز اتحاد قضیتین به کمک استصحاب 507
- اشکال تحصیل اتحاد قضیتین به کمک استصحاب 508
- اثر استصحاب«زید حیّ» 509
- پرسش: 510
- جواز احراز اتحاد قضیتین به کمک استصحاب از نظر محقق نایینی(ره) 511
- اشاره 511
- خروج کلام محقق نایینی(ره) از محل بحث 512
- تحریر محل بحث، شک در بقای موضوع 513
- حاکم به اتحاد بین قضیتین در باب استصحاب 515
- لزوم انسداد باب استصحاب در صورت حاکم قرار دادن عقل 516
- پرسش: 518
- اشاره 519
- مقتضای ظاهر کلام محقق خراسانی(ره) در محل بحث 520
- فرق بین عرف و لسان دلیل از نظر محقق خراسانی(ره) 521
- تفاوت عنب و زبیب از نظر عرف 523
- فرق بین لسان دلیل و عرف در مثال«العنب اذا غلی یحرم» 525
- پرسش: 526
- اشاره 527
- مقتضای مراجعه به عرف در فهم معنای دلیل 527
- وحدت موضوع قضیه متیقنه و مشکوکه در مسأله زبیب از نظر عرف 529
- تطبیق بحث بر مثال«الماء المتغیّر نجس» 530
- تفاوت بین اخذ موضوع از لسان دلیل و یا از عرف 531
- عدم داعی برای کلام مرحوم آخوند 532
- راه به دست آوردن اتحاد قضیتین در باب استصحاب 532
- پرسش: 534
- اشاره 535
- تقدم اماره بر استصحاب 535
- عدم جریان استصحاب با وجود اماره موافق یا مخالف 535
- بیان محقق خراسانی(ره) در علت تقدّم اماره بر استصحاب 536
- علت تقدّم«صدّق العادل» بر دلیل استصحاب 538
- لزوم دور از تخصیص«صدّق العادل» به دلیل استصحاب 538
- معنای حکومت از نظر محقق خراسانی(ره) 539
- بررسی ورود از راه جمع عرفی 541
- پرسش: 542
- اشاره 543
- تقدّم یک دلیل بر دیگری به ملاک اقوائیت ظهور 544
- تقدّم یک دلیل بر دیگری به ملاک حکومت 546
- عدم وجود معارضه و اقوائیت ظهور در دلیل حاکم و محکوم 547
- علت تقدّم دلیل حاکم بر دلیل محکوم 549
- پرسش: 550
- اشاره 551
- بررسی معنای حکومت یک دلیل بر دلیل دیگر 551
- وسعت دایره حکومت 554
- عدم وجود تعارض بین دلیل حاکم و محکوم 554
- ورود از نظر استقلال و عدم استقلالش نسبت به حکومت 556
- پرسش: 558
- اشاره 559
- انحصار ملاک تقدّم یک دلیل بر دلیل دیگر به دو مورد 559
- امکان تصور ملاک سوم برای تقدّم به نحو ورود 560
- اختصاص حکومت به ادله لفظیه 562
- جدا کردن ملاک حکومت از ملاک ورود در ادله لفظیه 564
- تقدّم دلیل خبر واحد بر دلیل استصحاب به نحو ورود 565
- پرسش: 566
- اشاره 567
- فرق بین ورود، حکومت و تخصّص 567
- تقدّم استصحاب بر سایر اصول عملیه 567
- نقش تعبّد در مسأله ورود و تخصّص 568
- علت تقدّم استصحاب بر سایر اصول عملیه 568
- دلیل تقدّم استصحاب بر برائت عقلیه 570
- دلیل تقدّم استصحاب بر اصاله الاحتیاط 571
- علت تقدّم استصحاب بر اصاله التخییر 572
- پرسش: 574
- تعارض بین دو استصحاب 575
- دقّت در عنوان علم و عدم علم در اصول عملیه 575
- اشاره 575
- مقصود از علم در اصول عملیه 576
- بیان بودن دلیل استصحاب بر حکم 578
- عدم بقای موضوع برائت شرعیه با وجود استصحاب 578
- تعارض بین استصحابین 580
- تعارض بین دو استصحاب به واسطه طروّ حالت جدید 580
- تعارض دو استصحاب به واسطه وجود علم اجمالی با توجه به تقدّم و تأخّر 581
- سببیّت و مسببیّت شرعی، عادی، عقلی 582
- پرسش: 583
الحدوث غیر ذلک» چیزی دیگری در معنای حدوث نقش ندارد.
اگر اثری بر حدوث بار شد، چرا ما این اثر را روی این مبنا و روی این احتمال مترتب نکنیم؟ لکن عرض کردیم این احتمال در معنای حدوث خلاف ظاهر است. نتیجه این می شود که بر استصحاب عدم تحقق موت تا روز پنجشنبه، اگر نفس این عدم در روز پنجشنبه منشأ اثر باشد، اثر برایش بار می شود. اما«عنوان تأخّر الموت او عنوان حدوث الموت فی یوم الجمعه» به آن معنایی که از حدوث عرف می فهمد، اگر این دوتا عنوان موضوع اثر شرعی باشند، هیچ یک از این دو عنوان به این استصحاب عدمی ما ثابت نمی شود، و آثار مترتب بر این دو عنوان ترتب پیدا نمی کند. این در آنجایی است که ما یک حادث داشته باشیم و آن را در رابطۀ با اجزای زمان ملاحظه کنیم. اما در آنجایی که دوتا حادث داشته باشیم و تقدّم و تأخّر را در رابطۀ باهم حساب بکنیم نه در رابطۀ با اجزای زمان، آن بحث بعدی است.
پرسش:
1 - تقدّم و تأخّر در رابطۀ با اجزای زمان در حادث واحد یا حادثین را توضیح دهید.
2 - چگونه استصحاب با فرض حادث واحد مسلم جریان پیدا می کند؟
3 - عناوین مختلف و جریان استصحاب در آنها را ذکر کنید.
4 - اصالت تأخّر حادث چیست و چرا بنای آن بر تسامح است؟
5 - کلام بعض الاعلام در جواز مرکب بودن موضوع را بیان کنید.