سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 317

درس چهارصد و هفتاد و ششم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

عدم جریان دو استصحاب عدمی به نظر مرحوم آخوند(ره)

عرض کردیم در جایی که اثر مترتب بر عدم باشد، یعنی عدم، موضوع برای حکم شرعی قرار بگیرد، تارتا عدم به نحو مفاد«لیس ناقصه» است، به این معنا که یک موضوع مفروض الوجود و مفروض التحققی در آن اخذ شده است، و ناظر به اتصاف است، ناظر به وصف عدمی است، همانطوری که دیروز عرض کردیم، مرحوم آخوند هم اینجا قبول دارند«لیس ناقصه مثل کان ناقصه» هیچ کدام در ما نحن فیه حالت سابقۀ متیقنه ندارد، و استصحابش جریان پیدا نمی کند. و اما اگر عدم، عدم محمولی باشد، یعنی مفاد«لیس تامه» باشد، اینجا تارتا موضوع اثر یکی از دو عدمها است، عدم این حادث در زمان حادث دیگر، یک عدم موضوع اثر است. یک وقت این است که نه، عدم هریک از دو حادث در زمان حدوث دیگری، موضوع برای اثر خاصی است، نبودن این حادث در زمان حدوث دیگر موضوع برای یک اثر، و نبودن آن حادث هم در زمان این حادث