سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 331

کریت نبوده است، و اگر روز دوشنبه واقع شده باشد، یقینا خلافش را می دانید.

دوران امر میان دو یقین

پس امر شما دایر بین دو یقین است: یکی یقین به وفاق، یکی یقین به خلاف، اگر امر ما دایر بین دو یقین است، پس چطور شبهۀ مصداقیه نقض الیقین بالشک است؟ برای اینکه شبهه مصداقیه معنایش این است که یک طرفش نقض الیقین بالشک باشد، نه اینکه یک طرفش موافق باشد، عنوان موافق یک حرف است، عنوان نقض الیقین بالشک یک عنوان دیگر است، و من معتقد هستم مهمترین خلط مرحوم آخوند همین جا است، که شما بعد می خواهید شبهۀ مصداقیه درست کنید.

عرض کردیم که شبهه مصداقیه یک طرف خمر است، این به«لا تشرب الخمر» می خورد، یک طرف هم خمر نیست و خارج از«لا تشرب الخمر» است، اینجا اگر بخواهد یک طرفش به«لا تنقض الیقین بالشک» بخورد، معنایش این است که«نقض الیقین بالشک» باشد، حتی اگر علم برطبق حالت سابقه هم داشته باشید، فایده ندارد، برای اینکه اگر انسان علم به عدم حالت سابقه و بقای حالت سابقه داشته باشد، معنا ندارد که اینجا استصحاب پیاده شود و عنوان استصحاب تحقق پیدا کند، این طوری که شما مرحوم آخوند می فرمایید، امر ما دایر بین دو یقین است: یکی یقین به خلاف، یکی یقین به وفاق، آیا این مصداق«لا تنقض الیقین بالشک» است؟ شبهه مصداقیه معنایش این است که یک طرفش نقض الیقین بالشک باشد که مجرای استصحاب است، و یک طرفش نقض الیقین بالشک نباشد که مجرای استصحاب نیست، و اینجا هیچ طرفش«لا تنقض الیقین بالشک» نیست، برای اینکه یک طرف علم به وفاق است، و یک طرف علم به خلاف است، چطور شبهه مصداقیه«لا تنقض الیقین بالشک» است؟

(سؤال... و پاسخ استاد): بیان ایشان این است که اگر حساب نبود که مسأله احراز اتصال زمان شک به یقین نبود. اگر کریت روز یکشنبه واقع شده باشد قطعا حالت سابقه منتقض است، و اگر روز دوشنبه واقع شد و ملاقات روز یکشنبه، قطعا منتقض نشده است، پس در حقیقت طبق بیان شما مرحوم آخوند، ما یقین داریم به اینکه اینجا «لا تنقض الیقین بالشک» نیست، نه شبهه مصداقیه«لا تنقض الیقین بالشک» است، شبهه مصداقیه معنایش این است که یک طرفش«نقض الیقین بالشک» باشد، در مجرای