سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 343

درس چهارصد و هفتاد و نهم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

عدم تردید در عناوین بلحاظ حال فعلی

جواب مهمی که از مرحوم آخوند داده شد، این بود: عناوینی که در موضوعات اخذ می شود، اگر از قبیل امور وجدانیه باشند مثل همین عنوان شک و یقین و امثال ذلک، در اینها شبهۀ مصداقیه تصور نمی شود؛ یعنی نمی توانیم ما یک جا شک بکنیم که آیا این عنوان، بالفعل در ما وجود دارد یا نه؟

عرض کردیم که اگر به لحاظ دیگران ملاحظه بشود، انسان می تواند شک بکند در اینکه آیا زید متیقن یا شاک است و اگر در خود انسان به لحاظ غیر حالت فعلی باز ملاحظه بشود، انسان ممکن است تردید بکند که یک سال قبل، آیا در رابطۀ با این مسأله متیقن بوده یا شاک بوده است؟ اما این عناوین به لحاظ حالت فعلی، برای خود انسان، دیگر نمی تواند مورد تردید واقع بشود اما بعضی ها این مسأله را نمی پذیرند و مواردی را پیدا کرده اند و به عنوان شبهۀ مصداقیۀ«لا تنقض» که آیا این«نقض الیقین بالیقین» یا