سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 362

درس چهارصد و هشتاد و یکم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

در بحثهای گذشته به این نتیجه رسیدیم که ما نمی توانیم برای«لا تنقض الیقین بالشک» یک شبهۀ مصداقیه تصور کنیم که در موردی مردد باشیم و احتمال بدهیم که این«نقض الیقین بالیقین» است، یا«نقض الیقین بالشک» است. مسأله هم فی نفسه غیر قابل تصور بود، برای اینکه این عناوین از امور نفسانیه و وجدانیه است و امور وجدانیه با ملاحظۀ نفس، برای انسان روشن می شود و تردید در آنها قابل تصور نیست. در نتیجه جواب مرحوم آخوند که استصحاب را جاری نمی دانستند به عنوان اینکه احراز اتصال شک به یقین و زمان شک به زمان یقین نشده، به این کیفیت داده شد.

احتمال احراز انفصال بین زمان یقین و شک در کلام مرحوم آخوند

لکن یک احتمال دیگری در کلام مرحوم آخوند هست که بفرمایند: نه تنها ما احراز اتصال نکردیم بلکه بالاتر؛ ما احراز انفصال کردیم که بین زمان شک و زمان یقین، قطعا