سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 378

درس چهارصد و هشتاد و سوم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

جریان استصحاب در صورت تحقق دو حالت متضاد مجهولی التاریخ

در ذیل این مسألۀ اصولی، یک مسألۀ دیگری را به مناسبت، مطرح کرده اند و مرحوم آخوند در کفایه با دو سه سطر، هم اشارای به اصل مسأله و هم به حکم مسأله فرموده اند.

این مسأله، کثیر الابتلاء است و در موارد زیادی، مبتلی به است و آن این است که اگر دو حالت متضاد و دو جهت مغایر در یک جا تحقق پیدا کند و اصل تحققش مسلّم و معلوم باشد، لکن تقدّم و تأخّرش برای مکلّف، مشکوک باشد، مثل این که مکلّف می داند که وضو گرفته و می داند که حدثی هم از او صادر شده، لکن نمی داند که آیا وضو، قبل الحدث بوده تا در نتیجه، الان محدث باشد و یا وضو، بعد الحدث بوده تا در نتیجه الان متطهّر باشد. یقینا می داند وضو گرفته و یقینا می داند محدث بوده، لکن تقدّم و تأخّر این دو مطلب را نمی داند، در اینجا چه باید گفت؟

اینجا مشهور قائل هستند که هم استصحاب بقای طهارت جریان پیدا می کند و هم