سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 438

درس چهارصد و نودم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

موارد استمرار زمانی از راه اطلاق

دنبالۀ بیان امام بزرگوار این است که می فرمایند: در جایی که زمان و استمرار زمانی از راه اطلاق استفاده شود، یعنی در این رابطه، دلیل لفظی نداشته باشیم، بلکه استمرار زمانی را از راه مقدمات حکمت استفاده کنیم، مثل آیۀ شریفۀ«أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» آن مقداری را که این آیه به دلالت لفظی دلالت می کند، همان عموم افرادی است. جمع محلّی به لام در«العقود» وفای به هر عقدی را افاده می کند، اما اینکه از نظر زمان، این وفای به عقد باید استمرار داشته باشد، دیگر آیه به دلالت لفظیه دلالت بر این نمی کند. این را از راه مقدمات حکمت که نتیجه اش اطلاق است، استفاده کردیم. لو فرض کسی مناقشه هم داشته باشد، (ما روی فرض داریم صحبت می کنیم) آیا اطلاق زمانی در این آیه، قابل مناقشه هست یا نه؟ این در فقه باید بحث شود، ما روی فرض وجود یک اطلاق زمانی در این آیه بحث می کنیم.