سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 504

درس چهارصد و نود و هشتم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

طریق احراز اتحاد قضیۀ متیقنه و مشکوکه در باب استصحاب

بعد از آن که از«لا تنقض الیقین بالشک» استفاده کردیم که ما دو قضیه داریم: یک قضیۀ متیقنه و یک قضیۀ مشکوکه که باید این دو قضیه به تمام معنا اتحاد داشته باشند، هم بحسب موضوع و هم به حسب محمول، و الا عنوان نقض، صدق نمی کند، حالا بحث در این است که این اتحاد قضیتین که باید احراز شود و بدون احراز اتحاد، استصحاب جریان پیدا نمی کند، گاهی این احراز اتحاد از راه وجدان است یعنی وجدانا می دانیم که این دو قضیه، واحد هستند و هیچ گونه اختلافی بین این دو وجود ندارد. مثل آنجایی که استصحاب در مفاد«کان تامه» جاری شود. در قضیۀ«زید موجود» اگر بخواهیم استصحاب را جاری کنیم، اتحاد این دو قضیۀ متیقنه و مشکوکه از نظر موضوع و محمول، وجدانی است بخاطر این که در قضیۀ«زید موجود» به همان کیفیتی که زید، موضوع این قضیه بود و«موجود» محمول این قضیه بود که عرض کردیم: موضوع در