سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 562

یک ملاک سومی برای تقدّم است، امّا در غیر رابطۀ با دلالت لفظ مطرح شده است. به مقام دلالت هیچ ارتباطی ندارد. به مقام ظهور هیچ ارتباطی ندارد.

اگر کسی بگوید: ما اسم این را می خواهیم ورود بگذاریم، در مقابل حکومت که ملاک در تقدّم در باب حکومت، در رابطۀ با خود دلالت است و ملاک تقدّم در باب ورود، این است که نفس وجود دلیل وارد و دلیل مقدّم، مانع از پیاده شدن دلیل مورود و دلیل مؤخّر است مانعی ندارد. کما اینکه خود امام بزرگوار هم در ذیل کلامشان به یک مواردی رسیده اند که دیده اند یک طرف مسأله، اصلا مربوط به مقام دلالت نیست، دلیل لفظی نیست بلکه هر دو، غیر لفظی هستند لذا چاره ای نیست جز اینکه مسألۀ ورود را در آنجا بیان بکنند، منتها به این تعبیر که اگر شما می خواهید اسم آنجا را ورود بگذارید، مانعی ندارد. لکن به حسب نظر ما، ملاک در اینجا عوض می شود، نه اینکه این همان مسأله است و ما در اینجا به عنوان ورود آن را نام گذاری می کنیم.

اختصاص حکومت به ادله لفظیه

اصلا مسألۀ ورود با مسأله حکومت روی این بیان، روی دو ملاک استوار است. فرق اولی این است که مسألۀ حکومت اصولا مربوط به ادلۀ لفظیه است و آن جایی است که هر دو طرف بیان، دلیل لفظی باشد، شما نمی توانید مسألۀ حکومت را بین دو دلیل لبّی یا بین دو دلیل عقلی مطرح بکنید. اصولا مسألۀ حکومت در رابطۀ با دو دلیل لفظی است.

امّا مسألۀ ورود، موارد زیادی دارد که هم بین دو دلیل لفظی پیاده می شود و هم بین دو دلیل لبّی پیاده می شود و هم بین یک دلیل لفظی و یک دلیل لبّی پیاده می شود که من ان شاء الله مثال های آن را عرض می کنم. سرّش این است که ملاک، متفاوت است و آن چیزی که در نظر امام بزرگوار آمده است و یک قدری به ذهن می آید که ایشان درست به این نکته اش توجه نفرموده اند، این است که ایشان خواسته اند مسألۀ ورود را هم به ملاکات لفظیه مطرح و مرتبط بکنند. اگر به این ملاک بخواهیم مرتبط بکنیم، حق با امام بزرگوار است. ما در عالم الفاظ دوتا ملاک بیشتر نمی توانیم تصور بکنیم، یا تقدّم روی اقوائیت ظهور است و یا روی ملاک تعرض و لا تعرض است اما بحث ما این است که ورود را نباید داخل در دلالات و ظهورات قرار بدهیم. ملاک تقدّم در باب ورود، یک ملاک دیگر است که اصلا به باب لفظ ارتباطی ندارد و لذا دائرۀ ورود، وسیع است و بین