سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 79

استصحاب هم در دست جاری می شود ابتدائا، به نام استصحاب بقای نجاست لکن گفته اند: استصحاب بقای کریت حاکم بر استصحاب بقای نجاست است. چرا؟ علت این مسألۀ را باید ملاحظه کرد. چرا می گوییم: علتش را ملاحظه بکنید؟ برای این که یک قائلی ممکن است اینجا این طور بگوید: این دو استصحاب چه ارتباطی به هم دارد؟ استصحاب بقای کریت ماء واقع در حوض، چه معارضه ای دارد با استصحاب بقای نجاست ید؟ او موضوعش ماء است، محمولش کریت است. این موضوع ید است، محمولش نجاست است. اصلا چه ارتباطی بین این دوتا هست که شما می گویید: یکی از آنها حاکم بر دیگری هست. چه معارضه ای بین این دوتا هست؟ عرض کردیم مثل استصحاب وجوب نماز جمعه و حرمت شرب خمر است.

وجود تعارض میان دو استصحاب تعلیقی و تنجیزی

ممکن است یک کسی ابتدائا این حرف را بزند، بگوید: چطور بین این دوتا معارضه است؟ ما وقتی که نکتۀ معارضه را فهمیدیم، از نکتۀ معارضه، تقدم هم برای ما روشن می شود. چرا بین این دوتا معارضه است؟ با اینکه نه در موضوع باهم اشتراک دارند و نه در محمول باهم اشتراک دارند، علت معارضه این است که در مسألۀ ماء کر، بعد از آنی که شما استصحاب بقای کریت را جاری می کنید، یک دلیل شرعی که در آثار کر وارد شده است، خواه ناخواه پیاده می شود. وقتی که شما استصحاب بقای کریت این ماء را جاری کردید، در حقیقت صغرا، برای یک کبرای شرعی درست کرده اید. کبرای شرعی چیست؟ کبرای شرعی این است که هر چیزی که به ماء کر، تطهیر بشود«یصیر طاهرا» و الاّ اگر این کبرا را ما کنار بگذاریم و قطع نظر از این کبرا بکنیم، اصلا بین این دوتا استصحاب هیچ ارتباطی نیست، هیچ معارضه ای نیست تا نوبتی به حاکمیت و محکومیت برسد. معارضه برای این جهت است که استصحاب بقای کریت، صغرایی برای کبرا درست می کند، «کل شیء متنجس» تطهیر بماء کر بشود«یصیر طاهرا»، آن وقت این کبرا را که در کنارش گذاشتید، این کبرا با آن استصحاب نجاست ید معارضه دارد برای این که استصحاب نجاست ید، می خواهد بگوید: این دست شما که با کر تطهیر شده است، مع ذلک«لیس بطاهر». پس معارضه در حقیقت، بین آن کبرایی است که صغرای آن در استصحاب بقای کریت درست می شود و بین آن استصحاب بقای