سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 16 صفحه 184

درس پانصد و بیست و نهم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

بحث در مواردی بود که مرحوم محقق نائینی(اعلی الله مقامه الشریف) به عنوان ضوابط محدود برای نصّ و ظاهر بیان کردند، یک موردش را دیروز عرض کردیم با اشکال مهمی که از ناحیۀ امام بزرگوار متوجه ایشان بود.

لزوم نصوصیت یک دلیل از استهجان تخصیص دلیل دیگر

یکی از مواردی که مرحوم محقق نائینی بیان فرموده اند باز به این صورت است که اگر عامین من وجهی داشته باشیم که تعارض اینها طبعا در مادۀ اجتماع است، مادۀ افتراقشان از تعارض خارج است و اگر هم تعبیر می شود که عامین من وجه متعارضان هستند این اصلا یک قاعدۀ کلی است، یعنی نه«متعارضان فی تمام مدلولهما» بلکه تعارض عامین من وجه تنها در رابطۀ با مادۀ اجتماع است و الا دو مادۀ افتراقی که برای دو دلیل وجود دارد از مسألۀ تعارض خارج است. می فرماید: اگر ما دو عام من وجه داشته باشیم که