سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 16 صفحه 414

خودم عرضه کردم، انتقادی نکرد، اعتراضی نکرد، نگفت: این روایت سندش ضعیف است. در حقیقت مجموعا می توانیم این روایت را به عنوان یک روایت معتبر تلقی کنیم، نه اینکه از اول رمی به ضعف کنیم و روایت را فاقد اعتبار و حجّیّت قرار دهیم.

متن روایت احمد بن حسن میثمی

روایت این است: احمد بن حسن میثمی می گوید: «انّه سأل الرضا علیه السلام یوما و قد اجتمع عنده قوم من أصحابه و قد کانوا یتنازعون فی الحدیثین المختلفین عن رسول الله فی الشیء الواحد» روزی از حضرت رضا سؤال کرد درحالی که گروهی گرد حضرتش مجتمع بودند و بحث و نزاع علمی باهم داشتند، موضوع بحث آنها دو روایت مختلف بود که از رسول خدا دربارۀ یک مسأله صادر شده باشد، چه حکمی دارد؟ با این دو روایت مختلف چه باید کرد؟ اینها در مورد این مسأله بحث می کردند.

این راوی، همین مسأله را از امام رضا(علیه السلام) سؤال کرد«و قال علیه السلام:» حضرت رضا دربارۀ این روایت فرمودند: «ان الله حرّم حراما» خداوند در کتاب خودش محرماتی را حرام کرده است و«أحلّ حلالا و فرض فرائضا» یک سری امور را به عنوان فریضه واجب کرده است. این جنبۀ مقدمی دارد. بعد می فرماید: اگر یک روایتی آمد و رسما می خواهد محرّم خدا را حلال کند«فما جاء فی تحلیل ما حرّم الله او فی تحریم ما احلّ اللّه أو دفع فریضه فی کتاب الله» مثلا یک روایتی نفی وجوب صلاه یا صیام را بکند، «او دفع فریضه فی کتاب الله» دنبال کلمۀ کتاب الله، این تعبیر را دارد: «رسمها بیّن قائم بلا ناسخ نسخ ذلک» یعنی یک فریضه ای که در بین مردم برپا است و هیچ ناسخی آن را نسخ نکرده است، برای اینکه اگر نسخ می شد، این فریضه در جامعه برپا نبود و این حکم به حرمت و یا حلیّت در بین مردم برپا نبود. «قائم بلا ناسخ نسخ ذلک» یعنی ناسخی آن را نسخ نکرده است و به همان قوّت خود باقی است و هیچ تغییر و تحوّلی در آن پیدا نشده است. اگر این طور شد، «فذلک ما لا یسع الأخذ به» ولو در متعارضین، ما نمی توانیم چنین روایتی را که در مقابل قرآن ایستاده، اخذ کنیم«لأنّ رسول الله صلی الله علیه و آله لم یکن لیحرّم ما أحلّ اللّه» رسول خدا نیامده است که حرام بکند آن حلالی که در کتاب خدا مطرح است«و لا لیحلّل ما حرّم اللّه و لا لیغیّر فرائض اللّه و أحکامه» رسول خدا نیامده است که فرض الله و فرائض الهی را تغییر بدهد و آنچه که کتاب به