شرح فارسی کفایه الاصول آخوند خراسانی جلد 1 صفحه 138

عرضا او عرضیا کالزوجیه و الرقیه و الحریه و غیرها من الاعتبارات و الاضافات کان محل النزاع و ان کان جامدا و هذا بخلاف ما کان مفهومه منتزعا عن مقام الذات و الذاتیات فانه لا نزاع فی کونه حقیقه فی خصوص ما اذا کانت الذات باقیه بذاتیاتها.

فائده بحث مشتق در زوجه کبیره و صغیره

قوله:اما مرضعه الاخری ولی در زن دومی که شیر داده اختلاف هست که آیا حرام می شود برای آن مرد یا نه پس در ایضاح گفته والد من مصنف و ابن ادریس گفته اند که حرام می شود چونکه این زن هم به او ام الزوجه گفته می شود و شرط نیست در مشتق بقاء مشتق منه یعنی در این بچه شرط نیست که الآن زوجه آن مرد باشد تا این زن ام الزوجه آن مرد بشود بلکه چون زمانی زوجه بوده است و الآن بنت رضاعی این مرد است کافی است و آنچه که در مسالک آورده شد که مبتنی است حکم در این مسئله که آیا حرام است یا نه زن دومی برخلاف در مسئله مشتق است بنابراین هرچه که می باشد مفهوم او منتزع از ذات به ملاحظه اینکه او یک صفتی داشته باشد که خارج از ذاتیات او باشد که آن صفت یا عرض باشد یا عرضی«گذشت معنی و بیان عرض و عرضی»مثل زوجیه و رقیه و حریه و غیره از اعتبارات و اضافات می باشد محل نزاع ما و اگرچه جامد هم باشد یعنی آن ذاتی که متصف به یک صفتی بشود و لو صفت اعتباری باشد و آن صفت از او گذشته باشد و ذات باقی باشد آن محل نزاع ماست و اگر جامد هم باشد کما اینکه گذشت و این بخلاف آن وقتی است که مفهوم او منتزع از مقام ذات و ذاتیات باشد یعنی یا ذات او برود مثل انسان که هر دو جزء او برود که حیوان و ناطق باشد یا آنکه بعضی از ذاتیات او برود مثل اینکه یک جزء انسان که حیوان است برود یا ناطق او پس به درستی که نزاعی نیست در اینکه محل