شرح فارسی کفایه الاصول آخوند خراسانی جلد 1 صفحه 68

هذا کله بناء علی کون معانیهما مستحدثه فی شرعنا و اما بناء علی کونها ثابته فی الشرائع السابقه کما هو قضیه غیر واحد من الآیات مثل قوله تعالی کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیٰامُ کَمٰا کُتِبَ الخ.

و قوله تعالی وَ أَذِّنْ فِی النّٰاسِ بِالْحَجِّ و قوله تعالی وَ أَوْصٰانِی بِالصَّلاٰهِ وَ الزَّکٰاهِ مٰا دُمْتُ حَیًّا الی غیر ذلک فالفاظها حقایق لغویه لا شرعیه و اختلاف یا تبادر آن در معنی دلالت نمی کند که در زمان شارع مقدس این معنی بوده مگر باستصحاب قهقری مذکور و تأیید این حقیقت شرعیه را می نماید که آمده در شرع که علاقه معتبره بین معانی شرعیه و لغویه نیست مثلا در صلاه که شرعا برای ارکان مخصوصه است و لغه برای دعاء چه علاقه بین صلاه شرعی و لغوی است و مجرد اینکه نماز شامل دعاء است ثابت نمی شود که بگوئیم علاقه آن علاقه جزء و کل است چنانکه جزء که علاقه شد باید از اجزاء رئیسه باشد و این جز که در نماز است یعنی دعاء که در نماز است از اجزاء رئیسه نیست و به عبارت دیگر استعمال جزء در کل شرطش آنست که بانتفاع جزء کل هم از بین برود و جزء اعضاء رئیسه کل باشد مثل رقبه که جزء انسان است و استعمال در کل انسان است و استعمال در کل انسان شده در مثل اعتق رقبه.

در استعمال الفاظ عبادات در معانی لغویه

قوله:هذا کله بناء الخ این مطالب که گفتیم یعنی حقیقت شرعی داریم یا نداریم بنا بر اینست که این معانی شرعیه مثل صلاه و صوم و حج و غیره حادث باشد و اما اگر گفتیم در زمان قبل از اسلام این معانی شرعیه در شرایع سابقه بوده است کما آنکه زیادی از آیات قرآن دلالت بر این دارد که صوم و حج و صلاه در زمان سابق بوده است کما آنکه آیه شریفه می فرماید کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیٰامُ کَمٰا کُتِبَ الخ وَ أَذِّنْ فِی النّٰاسِ بِالْحَجِّ و آیه دیگر وَ أَوْصٰانِی بِالصَّلاٰهِ وَ الزَّکٰاهِ الخ آیات