شرح فارسی کفایه الاصول آخوند خراسانی جلد 1 صفحه 86

ثالثها ان یکون وضعها کوضع الاعلام الشخصیه کزید فکما لا یضر فی التسمیه فیها تبادل الحالات المختلفه من الصغر و الکبر و نقص بعض الاجزاء و زیادته کذلک فیها.

و فیه ان الاعلام انما تکون موضوعه للاشخاص و التشخص انما یکون بالوجود الخاص و یکون الشخص حقیقه باقیا ما دام وجوده باقیا و ان تغیرت عوارضه من الزیاده و النقصان و غیرهما من الحالات و الکیفیات فکما لا یضر اختلافها فی التشخص لا یضر اختلافها فی التسمیه و هذا بخلاف مثل الفاظ العبادات مما کانت موضوعه للمرکبات و المقیدات و لا یکاد یکون موضوعا له الا ما کان جامعا لشتاتها و حاویا لمتفرقاتها کما عرفت فی الصحیح منها.

نیست این قوام که شما گفتید که معظم اجزا باشد ما مردد هستیم که داخل است یا خارج در مثل کسی که نمی داند مسافر شده یا نه مردد است که نماز را قصر بخواند که خارج باشد بعضی معظم اجزاء یا نماز حاضر بخواند که داخل باشد معظم اجزاء و این مطلب واضح است بخصوص اگر ملاحظه کنید اختلاف فاحش در عبادات را بحسب حالات آنها مثلا در نماز چند حالت دارد حضر و سفر و اختیاری و اضطراری و غیره از حالاتی که برآن وارد است.

جامع سوم اعمیها که موضوع له آن وضع اعلام شخصیه است

قوله:ثالثها الخ قول سوم که گفته شده است از برای جامع واحد برای اعمی اینست که گفته اند که وضع عبادات مثل وضع اعلام شخصیه است مثل زید همان طور که ضرر نمی زند تبادل حالات مختلفه از صغر و کبر و نقص و زیاده در اعلام شخصیه به تسمیه آنها عبادات هم همچنین است جواب آنکه اعلام شخصیه وضع شده اند برای اشخاص و تشخص آنها بوجود خارجی خاص است و مادامی که حقیقت او وجود داشته باشد آن شخص هم وجود دارد اگرچه تغییر پیدا کند عوارض او از زیاده و نقصان و غیره از حالات دیگر و کیفیات همان طور