شرح فارسی کفایه الاصول آخوند خراسانی جلد 1 صفحه 98

ثانیها صحه السلب عن الفاسد بسبب الاخلال ببعض اجزائه او شرائطه بالمداقه و ان صح الاطلاق علیه بالعنایه.

ثالثها الاخبار الظاهره فی اثبات بعض الخواص و الآثار للمسمیات مثل الصلاه عمود الدین او معراج المؤمن و الصوم جنه من النار الی غیر ذلک او نفی ماهیتها و طبایعها مثل لا صلاه الا بفاتحه الکتاب و نحوه مما کان ظاهرا فی نفی الحقیقه بمجرد فقد ما یعتبر فی الصحه شطرا او شرطا و اراده معراج المؤمن و قربان کل تقی و تنها عن الفحشاء و المنکر و غیره که از آثار آنها یک معنای مجملی ما می دانستیم از آن و بتبادر علم اجمالی ما علم تفصیلی می شود اشکال دیگری شده بر آنکه این تبادر تبادر معنای صحیح فعلی اول دعوا می باشد و لذا صحیح نیست سلب لفظ صلاه از صلاه فاسده و بگوئیم که صلاه نیست و با تسلیم به تبادر فعلی اثبات نمی کند صحت معنای صحیح را در زمان شارع مقدس الا بالاستصحاب قهقری کما آنکه گذشت در حقیقت شرعیه.

دلیل دوم صحیحیها صحت سلب لفظ از نوع فاسد آن

قوله:ثانیها الخ دلیل دوم که برای صحیحیها آورده شده است آنست که صحیح است سلب کنیم لفظ صلاه را از معنائی که فاسد شده بسبب اخلال ببعض اجزاء آن یا شرائط بدقت عقلیه و اگرچه صحیح است اطلاق آن لفظ معنی فاسد بالعنایه و المجاز یعنی اگر بدقت عقلیه نگاه کنیم معانی که بسببی اخلال فاسد شده صحیح نیست برآن همان لفظ اول را بگوئید اگرچه مجازا گفته می شود بآن مثل نماز که اگر جزئی یا شرطی از آن اخلال شد بدقت عقلیه نماز نیست درحالی که مجازا بآن نماز می گویند و جواب این دلیل در دلیل دوم گذشت که صحت سلب ندارد حقیقتا.

دلیل سوم صحیحیها اخبار و آثار صحیح از آنها است

اشاره

قوله:ثالثها الخ دلیل سوم که صحیحیها آورده اند اینست که گفته اند اخبار