سوژه سخنرانی محرم صفحه 412

عیب جویی از دیگران

حضرت در حکمت 345 نهج البلاغه فرمود: «اَکبَرُ العَیبِ اَن تَعیبَ ما فیکَ مِثلُهُ؛ بزرگ ترین عیب آن است که صفت زشتی را که خودداری، بر دیگران خرده گیری.»

همه حمال عیب خویشتنیمطعنه بر عیب دیگران چه زنیم

مولوی در ضمن یک تمثیل زیبا این سخن را بیشتر توضیح داده است:

چار هندو در یکی مسجد شدندبهر طاعت راکع و ساجد شدند

هر یکی بر نیتی تکبیر کرددر نماز آمد به مسکینی و دَرد

مُؤذِن آمد زان یکی لفظی بجست:«کای مؤذن بانگ کردی وقت هست؟»

گفت آن هندوی دیگر از نیاز:هی! سخن گفتی و باطل شد نماز

آن سوم گفت، آن دوم را ای عموچه زنی طعنه بر او، خود را بگو

آن چهارم گفت: حمدلله که مندر نیفتادم به چَه چون این سه تن

پس نماز هر چهاران شد تباهعیب گویان بیشتر گم کرده راه

و نظامی گفته:

عیب کسان منگر و احسان خویشدیده فرو بر به گریبان خویش

و سعدی:

مکن عیب خلق ای هنرمند، فاشبه عیب خود از خلق مشغول باش