سوژه سخنرانی محرم صفحه 69

شب ششم- ورع

در ادبیات اسلامی ورع به معنای پرهیزگاری، خداترسی و یا همان تقوا است. حضرت امام در توضیح این معنا می نویسد: `ورع ` به معنای تقوا و کمال پرهیزکاری است... `و یا` به معنای «ردّ» مأخوذ باشد... زیرا که نفس را رد می کنی از مشتهیات خود و ارتکاب آنها.» (1)

این لغت در قرآن کریم نیامده است؛ اما مترادفهای زیادی از قبیل تقوا، خشیت و... دارد که با اندکی تفاوت به همان معنا هستند.

ورع، کشتی نجات

در حدیث معراج آمده است که ورع، همچون یک کشتی، افراد زاهد را نجات می دهد: «یا اَحْمَدُ! عَلَیکَ بِالْوَرَع فَاِنَّ الْوَرَعَ رَاْسُ الدِّینِ وَوَسَطُ الدِّینِ وَآخِرُ الدِّینِ... اِنَّ الْوَرَعَ رَاْسُ الْاِیمانِ وَعِمادُ الدِّینِ اِنَّ الْوَرَعَ مَثَلُهُ کَمَثَلِ السَّفِینَهِ کَما اَنَّ فِی الْبَحْرِ لا ینْجُو اِلَّا مَنْ کانَ فِیها کَذلِکَ لا ینْجُوا الزاهِدُونَ اِلَّا بِالْوَرَعِ؛ (2) [1] ای احمد! بر تو باد ورع. پس به درستی که ورع، اوّل دین، وسط دین و آخر دین است. همانا ورع، رأس ایمان و ستون دین است و به تحقیق که مَثَلِ ورع، مَثَلِ کشتی است؛ همان گونه که در دریا نجات نمی یابند، مگر کسانی که در آن کشتی هستند، افراد زاهد نیز جز با پرهیز گاری نجات نمی یابند.»

هر آن جانی که بر تقواست پابندرهاند از هوا جانش خداوند