- اشاره 1
- عقل در آیات و روایات 1
- مجلس اول 1
- شُکوه عقلانیت در نهضت امام حسین علیه السلام 1
- جایگاه و اهمیت عقل 2
- حسین ( ع ) ، عاقل ترین انسان ها 5
- معرفی عاشورا بر اساس عقل 7
- تجلی عقل در سبک زندگی دینی 8
- نقش دنیاگرایی در شکل گیری واقعه عاشورا 11
- بدترین تحریف عاشورا 12
- انواع سنّت های الهی 13
- اشاره 13
- اشاره 13
- مفهوم شناسی سنّت 13
- جلوه هایی از سنّت های الهی در نهضت عاشورا 13
- 1. نصرت اهل حق 13
- درآمد 13
- مجلس دوم 13
- بوی خوش تربت حسینی: 16
- اشاره 16
- اجابت دعا زیر بقعه امام حسین ( ع ) : 17
- اشاره 19
- 4. کیفر تبهکاران 19
- ابتلا به بیماری ها: 20
- آتش دنیوی و رؤیای آشفته: 22
- کوتاهی عمر و ناکامی در دنیا: 24
- درآمد 25
- نقش قیام عاشورا در قیام های حق طلبانه 25
- مجلس سوم 25
- اشاره 25
- 1. قیام مردم سیستان 26
- قیام های متأثر از نهضت حسینی 26
- 2. قیام حَرّه در مدینه 27
- اشاره 29
- 3. قیام توّابین در کوفه 29
- تحلیل و بررسی: 31
- اشاره 32
- 4. قیام مختار در کوفه 32
- 6. قیام یحیی بن زید 35
- اشاره 36
- قیام حسین بن علی، شهید فخ ( 169ﻫ.ق ) : 36
- قیام یحیی بن عبدالله، برادر نفس زکیه ( 180ق. ) : 36
- درآمد 37
- 1. شناخت معبود 37
- جلوه های بندگی خدا در کربلا 37
- اشاره 37
- مجلس چهارم 37
- 2. عشق به معبود 38
- 3. عبادت و نیایش 39
- 6. عزتمندی 43
- 7. تکلیف گرایی 44
- 8. خدمت به بندگان خدا 47
- مفهوم ولایت 51
- 1. معرفت شناسی 52
- خداشناسی: 52
- اشاره 52
- اشاره 52
- امام شناسی: 53
- عشق به امام حسین ( ع ) : 53
- 3. اطاعت پذیری 56
- 4. ایثار 58
- 5. بصیرت 59
- 6. تولّا وتبرّا 61
- مفهوم شناسی تکلیف 65
- مجلس ششم 65
- تکلیف مداری در عاشورا 65
- بایستگی تکلیف شناسی 66
- تکلیف گرایی انبیا 68
- امام حسین ( ع ) و تکلیف مداری 69
- اشاره 71
- جلوه ها و عرصه های تکلیف گرایی در نهضت عاشورا 71
- 1. جلب رضایت خدا و رسول ( ص ) : 72
- 2. پیروی از خواست الهی: 72
- 4. امربه معروف و نهی ازمنکر: 73
- 3. عدم همکاری با حاکم ظالم: 73
- 5. مبارزه با حاکم ستمگر: 74
- 6. موضع گیری در برابر جابه جایی حق و باطل: 75
- اهمیت حقّ الناس 76
- معناشناسی حقّ الناس 76
- 1. حقّ معنوی 79
- اشاره 79
- اشاره 79
- 2. حقّ مادی 79
- تقدم حقّ الناس بر حقّ الله 80
- قطع نماز برای پرداخت قرض: 81
- بایستگی پرداخت حقّ الناس 81
- دفن بدن شهدا در زمین مباح: 82
- 1. حلالیت طلبیدن 83
- روش های جبران حقّ الناس 83
- اشاره 83
- 2. عجله در جبران حقّ الناس 84
- 3. برگرداندن اموال 85
- 4. وصیت 87
- اهمیت وفای به عهد 89
- مراتب عهد و پیمان 91
- 1. عهد و پیمان با خدا 91
- اشاره 91
- 2. عهد و پیمان با دشمن 93
- 3. عهد و پیمان با مسلمانان 94
- عهد یاران امام ( ع ) در شب عاشورا 97
- چیستی غیرت 99
- مجلس نهم 99
- بایستگی غیرت 99
- عرصه های غیرت ورزی 100
- 1. غیرت ناموسی 100
- 2. غیرت دینی 103
- 1. پوشش 105
- بی غیرتی در پوشش و آرایش 105
- اشاره 105
- 2. آرایش 107
- روش نهادینه سازی غیرت 108
- اهل بیت ( ع ) ، الگوی عفت و غیرت 110
- معنای شقاوت و اقسام آن 112
- اشاره 113
- 1. ترس 114
- 2. دنیاطلبی 116
- 3. پیمان شکنی و بی وفایی 118
- 4. لقمه حرام 121
- اشاره 121
- عدم قبولی عبادات: 123
- مجلس یازدهم 125
- 1. وضعیت جهان اسلام در عصر امام سجاد ( ع ) 125
- 2. دعا؛ بهترین شیوه مبارزه 126
- 3. معرفت و انگیزه عبادت در سیره عبادی امام ( ع ) 129
- اشاره 130
- 4. سیره امام سجاد ( ع ) در عبادت 130
- روزه در سیره عبادی امام ( ع ) 133
- حج در سیره عبادی امام ( ع ) 135
- روضه خوانی 141
- روضه ورود کاروان به کربلا 141
- روضه حُرّ 144
- روضه حضرت قاسم ( ع ) 145
- روضه حضرت علی اصغر ( ع ) 147
- روضه حضرت علی اکبر ( ع ) 148
- روضه حضرت ابوالفضل ( ع ) 150
- روضه شب عاشورا 152
- روضه وداع امام حسین ( ع ) 153
- روضه شهادت امام حسین ( ع ) 156
- روضه شام غریبان 159
مجلس اول
شُکوه عقلانیت در نهضت امام حسین علیه السلام
اشاره
خداوند در قرآن کریم فرموده است: «وَمَا الْحَیاهُ الدُّنْیا إِلاَّ لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الآخِرَهُ خَیْرٌ لِلَّذینَ یَتَّقُونَ أَفَلا تَعْقِلُون.»(1)
عقل و اندیشه، در اسلام جایگاه والایی دارد و قرآن کریم نیز در آیات متعدد به لزوم تعقل و تفکر در آیات آفاقی و انفسی دعوت نموده تا انسان ها در پرتو نور عقل، راه را از بیراهه بیابند و حق و باطل را از یکدیگر تمییز دهند. از این رو، گفتار و کردار پیشوایان دین نیز بر این اصل مهم استوار است و هیچ گاه سخنی را بر زبان جاری نمی کنند یا عملی را انجام نمی دهند که با عقل سلیم مخالفتی داشته باشد و در واقع، آن بزرگواران الگوی کامل عقلانیت برای بشریت به شمار می روند.
1- انعام، آیه 32: «زندگی دنیا، چیزی جز بازی و سرگرمی نیست و سرای آخرت، برای آنها که پرهیزکارند، بهتر است. آیا نمی اندیشید؟»
این روزها، مصادف با ایامِ عزاداری سالار شهیدان، اباعبدالله الحسین ( ع ) است. مناسب است که در این ایام، ابعاد قیام امام ( ع ) از زاویه های مختلف بررسی و تحلیل شود. یکی از این زاویه ها، آن است که ما اگر بخواهیم حادثه عاشورا را از منظر عقل بررسی کنیم، آیا کار صحیحی است یا خیر؟
این مطلب مشهور که در حادثه عاشورا، عقل عاجز است، اینجا میدانِ عقل نیست و نباید سراغ توجیهات عقلی رفت؛ بلکه باید از عشق و ابزار و آثار آن سخن گفت؛ آیا این کلام، درست است؟ و با معارف دینی ما سازگاری دارد یا خیر؟ بنده عقیده دارم که این نگاه به واقعه عاشورا، غلط است و عاشوراییان باید بدانند که در مکتب حسین ( ع ) ، عقل منزلتی بس عظیم دارد و بنیان نهضت حسینی، بر عقل و اندیشه سلیم استوار است.
عقل در آیات و روایات
در قرآن کریم بارها خدای متعال آیات و نشانه های خود را بیان می کند و بعد می فرماید: «أفَلا تَعقِلُون.» در واقع، خداوند با این آیات، اشخاصی را که اهل تعقل نیستند، به نوعی مذمت می کند. واقعاً عجیب است که بسیاری از انسان ها به این نعمت بزرگ، یعنی عقل که خدا به بشر داده، توجه نمی کنند. در واقع، کسی که از این نعمت خدادادی غافل باشد، اصلاً حیات انسانی را درک نکرده و مفهوم اصلی زندگی را درنیافته است.
در آیات و روایات، مطالب فراوانی در مورد عقل مطرح شده است؛ مثل چیستی عقل و اینکه آنچه موجب تکامل عقل است، کدام است؟ آنچه مانع رشد عقل یا موجب فساد آن است، چیست؟ اجزای عقل کدام اند؟ و مانند آن. اینها مطالبی است که باید مورد توجه قرار گیرد و فهم آن نیز از طریق آیات و روایات ممکن است.