- اشاره 1
- عقل در آیات و روایات 1
- مجلس اول 1
- شُکوه عقلانیت در نهضت امام حسین علیه السلام 1
- جایگاه و اهمیت عقل 2
- حسین ( ع ) ، عاقل ترین انسان ها 5
- معرفی عاشورا بر اساس عقل 7
- تجلی عقل در سبک زندگی دینی 8
- نقش دنیاگرایی در شکل گیری واقعه عاشورا 11
- بدترین تحریف عاشورا 12
- مجلس دوم 13
- مفهوم شناسی سنّت 13
- جلوه هایی از سنّت های الهی در نهضت عاشورا 13
- اشاره 13
- اشاره 13
- درآمد 13
- 1. نصرت اهل حق 13
- انواع سنّت های الهی 13
- اشاره 16
- بوی خوش تربت حسینی: 16
- اجابت دعا زیر بقعه امام حسین ( ع ) : 17
- 4. کیفر تبهکاران 19
- اشاره 19
- ابتلا به بیماری ها: 20
- آتش دنیوی و رؤیای آشفته: 22
- کوتاهی عمر و ناکامی در دنیا: 24
- نقش قیام عاشورا در قیام های حق طلبانه 25
- مجلس سوم 25
- درآمد 25
- اشاره 25
- 1. قیام مردم سیستان 26
- قیام های متأثر از نهضت حسینی 26
- 2. قیام حَرّه در مدینه 27
- 3. قیام توّابین در کوفه 29
- اشاره 29
- تحلیل و بررسی: 31
- 4. قیام مختار در کوفه 32
- اشاره 32
- 6. قیام یحیی بن زید 35
- قیام حسین بن علی، شهید فخ ( 169ﻫ.ق ) : 36
- اشاره 36
- قیام یحیی بن عبدالله، برادر نفس زکیه ( 180ق. ) : 36
- 1. شناخت معبود 37
- اشاره 37
- مجلس چهارم 37
- درآمد 37
- جلوه های بندگی خدا در کربلا 37
- 2. عشق به معبود 38
- 3. عبادت و نیایش 39
- 6. عزتمندی 43
- 7. تکلیف گرایی 44
- 8. خدمت به بندگان خدا 47
- مفهوم ولایت 51
- 1. معرفت شناسی 52
- خداشناسی: 52
- اشاره 52
- اشاره 52
- عشق به امام حسین ( ع ) : 53
- امام شناسی: 53
- 3. اطاعت پذیری 56
- 4. ایثار 58
- 5. بصیرت 59
- 6. تولّا وتبرّا 61
- تکلیف مداری در عاشورا 65
- مفهوم شناسی تکلیف 65
- مجلس ششم 65
- بایستگی تکلیف شناسی 66
- تکلیف گرایی انبیا 68
- امام حسین ( ع ) و تکلیف مداری 69
- جلوه ها و عرصه های تکلیف گرایی در نهضت عاشورا 71
- اشاره 71
- 1. جلب رضایت خدا و رسول ( ص ) : 72
- 2. پیروی از خواست الهی: 72
- 3. عدم همکاری با حاکم ظالم: 73
- 4. امربه معروف و نهی ازمنکر: 73
- 5. مبارزه با حاکم ستمگر: 74
- 6. موضع گیری در برابر جابه جایی حق و باطل: 75
- اهمیت حقّ الناس 76
- معناشناسی حقّ الناس 76
- اشاره 79
- 2. حقّ مادی 79
- اشاره 79
- 1. حقّ معنوی 79
- تقدم حقّ الناس بر حقّ الله 80
- قطع نماز برای پرداخت قرض: 81
- بایستگی پرداخت حقّ الناس 81
- دفن بدن شهدا در زمین مباح: 82
- 1. حلالیت طلبیدن 83
- اشاره 83
- روش های جبران حقّ الناس 83
- 2. عجله در جبران حقّ الناس 84
- 3. برگرداندن اموال 85
- 4. وصیت 87
- اهمیت وفای به عهد 89
- 1. عهد و پیمان با خدا 91
- مراتب عهد و پیمان 91
- اشاره 91
- 2. عهد و پیمان با دشمن 93
- 3. عهد و پیمان با مسلمانان 94
- عهد یاران امام ( ع ) در شب عاشورا 97
- بایستگی غیرت 99
- مجلس نهم 99
- چیستی غیرت 99
- 1. غیرت ناموسی 100
- عرصه های غیرت ورزی 100
- 2. غیرت دینی 103
- اشاره 105
- 1. پوشش 105
- بی غیرتی در پوشش و آرایش 105
- 2. آرایش 107
- روش نهادینه سازی غیرت 108
- اهل بیت ( ع ) ، الگوی عفت و غیرت 110
- معنای شقاوت و اقسام آن 112
- اشاره 113
- 1. ترس 114
- 2. دنیاطلبی 116
- 3. پیمان شکنی و بی وفایی 118
- 4. لقمه حرام 121
- اشاره 121
- عدم قبولی عبادات: 123
- مجلس یازدهم 125
- 1. وضعیت جهان اسلام در عصر امام سجاد ( ع ) 125
- 2. دعا؛ بهترین شیوه مبارزه 126
- 3. معرفت و انگیزه عبادت در سیره عبادی امام ( ع ) 129
- 4. سیره امام سجاد ( ع ) در عبادت 130
- اشاره 130
- روزه در سیره عبادی امام ( ع ) 133
- حج در سیره عبادی امام ( ع ) 135
- روضه ورود کاروان به کربلا 141
- روضه خوانی 141
- روضه حُرّ 144
- روضه حضرت قاسم ( ع ) 145
- روضه حضرت علی اصغر ( ع ) 147
- روضه حضرت علی اکبر ( ع ) 148
- روضه حضرت ابوالفضل ( ع ) 150
- روضه شب عاشورا 152
- روضه وداع امام حسین ( ع ) 153
- روضه شهادت امام حسین ( ع ) 156
- روضه شام غریبان 159
ص:68
ایشان برای اجابت دعوت مردم کوفه قیام نمود تا حکومت اسلامی تشکیل دهد؛ اما باید گفت: مجموع اینها بستر و زمینه های انجام تکلیف هستند و امام حسین ( ع ) ، انگیزه ای جز عمل به تکلیف الهی نداشته است.
نوشتار پیش رو، طی چند محور، به بررسی جایگاه تکلیف مداری در نهضت عاشورا می پردازد.
مجلس ششم
تکلیف مداری در عاشورا
مفهوم شناسی تکلیف
تکلیف در لغت، از ماده «کُلفَت»، به معنای امر به چیزی است که همراه با دشواری باشد و در اصطلاح اهل شرع، یعنی اوامر و نواهی خداوند به بندگانش که مستلزم ثواب و عقاب نیز باشد224. فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج 5، ص 115.
بنابراین، تکلیف شرعی، یعنی انجام اموری که شارع مقدس انسان را به آن امر نموده، یا ترک افعالی که شارع از آن نهی کرده است. می دانیم که اوج عظمت انسان، در عمل به تکلیف الهی است: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُم؛‧225. مؤمنون، آیه 101.همانا گرامی ترین شما نزد خدا، پرهیزکارترین شماست.» هنگامی که از امام صادق ( ع ) از تفسیر تقوا پرسیدند، در پاسخ فرمود: «أَنْ لَا یَفْقِدَکَ اللَّهُ حَیْثُ أَمَرَکَ وَلَا یَرَاکَ حَیْثُ نَهَاک ا226. محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج 67، ص 285.تقوا، یعنی اینکه خداوند در جایی که تو را امر کرده، غایب نبیند و جایی که نهی کرده، حاضر نبیند.» ازاین رو، تکلیف گرایی، یعنی تنظیم تمام گفتار، اعمال و پندار بر محور دستورهای الهی، و مراقبت بر خارج نشدن از این محور.