- مجلس اول 1
- اشاره 1
- شُکوه عقلانیت در نهضت امام حسین علیه السلام 1
- عقل در آیات و روایات 1
- جایگاه و اهمیت عقل 2
- حسین ( ع ) ، عاقل ترین انسان ها 5
- معرفی عاشورا بر اساس عقل 7
- تجلی عقل در سبک زندگی دینی 8
- نقش دنیاگرایی در شکل گیری واقعه عاشورا 11
- بدترین تحریف عاشورا 12
- مجلس دوم 13
- اشاره 13
- جلوه هایی از سنّت های الهی در نهضت عاشورا 13
- مفهوم شناسی سنّت 13
- اشاره 13
- درآمد 13
- انواع سنّت های الهی 13
- 1. نصرت اهل حق 13
- اشاره 16
- بوی خوش تربت حسینی: 16
- اجابت دعا زیر بقعه امام حسین ( ع ) : 17
- اشاره 19
- 4. کیفر تبهکاران 19
- ابتلا به بیماری ها: 20
- آتش دنیوی و رؤیای آشفته: 22
- کوتاهی عمر و ناکامی در دنیا: 24
- نقش قیام عاشورا در قیام های حق طلبانه 25
- مجلس سوم 25
- درآمد 25
- اشاره 25
- قیام های متأثر از نهضت حسینی 26
- 1. قیام مردم سیستان 26
- 2. قیام حَرّه در مدینه 27
- اشاره 29
- 3. قیام توّابین در کوفه 29
- تحلیل و بررسی: 31
- اشاره 32
- 4. قیام مختار در کوفه 32
- 6. قیام یحیی بن زید 35
- قیام یحیی بن عبدالله، برادر نفس زکیه ( 180ق. ) : 36
- اشاره 36
- قیام حسین بن علی، شهید فخ ( 169ﻫ.ق ) : 36
- 1. شناخت معبود 37
- درآمد 37
- اشاره 37
- مجلس چهارم 37
- جلوه های بندگی خدا در کربلا 37
- 2. عشق به معبود 38
- 3. عبادت و نیایش 39
- 6. عزتمندی 43
- 7. تکلیف گرایی 44
- 8. خدمت به بندگان خدا 47
- مفهوم ولایت 51
- 1. معرفت شناسی 52
- خداشناسی: 52
- اشاره 52
- اشاره 52
- امام شناسی: 53
- عشق به امام حسین ( ع ) : 53
- 3. اطاعت پذیری 56
- 4. ایثار 58
- 5. بصیرت 59
- 6. تولّا وتبرّا 61
- مفهوم شناسی تکلیف 65
- مجلس ششم 65
- تکلیف مداری در عاشورا 65
- بایستگی تکلیف شناسی 66
- تکلیف گرایی انبیا 68
- امام حسین ( ع ) و تکلیف مداری 69
- اشاره 71
- جلوه ها و عرصه های تکلیف گرایی در نهضت عاشورا 71
- 1. جلب رضایت خدا و رسول ( ص ) : 72
- 2. پیروی از خواست الهی: 72
- 4. امربه معروف و نهی ازمنکر: 73
- 3. عدم همکاری با حاکم ظالم: 73
- 5. مبارزه با حاکم ستمگر: 74
- 6. موضع گیری در برابر جابه جایی حق و باطل: 75
- معناشناسی حقّ الناس 76
- اهمیت حقّ الناس 76
- اشاره 79
- اشاره 79
- 2. حقّ مادی 79
- 1. حقّ معنوی 79
- تقدم حقّ الناس بر حقّ الله 80
- قطع نماز برای پرداخت قرض: 81
- بایستگی پرداخت حقّ الناس 81
- دفن بدن شهدا در زمین مباح: 82
- 1. حلالیت طلبیدن 83
- روش های جبران حقّ الناس 83
- اشاره 83
- 2. عجله در جبران حقّ الناس 84
- 3. برگرداندن اموال 85
- 4. وصیت 87
- اهمیت وفای به عهد 89
- مراتب عهد و پیمان 91
- 1. عهد و پیمان با خدا 91
- اشاره 91
- 2. عهد و پیمان با دشمن 93
- 3. عهد و پیمان با مسلمانان 94
- عهد یاران امام ( ع ) در شب عاشورا 97
- چیستی غیرت 99
- بایستگی غیرت 99
- مجلس نهم 99
- عرصه های غیرت ورزی 100
- 1. غیرت ناموسی 100
- 2. غیرت دینی 103
- اشاره 105
- بی غیرتی در پوشش و آرایش 105
- 1. پوشش 105
- 2. آرایش 107
- روش نهادینه سازی غیرت 108
- اهل بیت ( ع ) ، الگوی عفت و غیرت 110
- معنای شقاوت و اقسام آن 112
- اشاره 113
- 1. ترس 114
- 2. دنیاطلبی 116
- 3. پیمان شکنی و بی وفایی 118
- 4. لقمه حرام 121
- اشاره 121
- عدم قبولی عبادات: 123
- مجلس یازدهم 125
- 1. وضعیت جهان اسلام در عصر امام سجاد ( ع ) 125
- 2. دعا؛ بهترین شیوه مبارزه 126
- 3. معرفت و انگیزه عبادت در سیره عبادی امام ( ع ) 129
- اشاره 130
- 4. سیره امام سجاد ( ع ) در عبادت 130
- روزه در سیره عبادی امام ( ع ) 133
- حج در سیره عبادی امام ( ع ) 135
- روضه خوانی 141
- روضه ورود کاروان به کربلا 141
- روضه حُرّ 144
- روضه حضرت قاسم ( ع ) 145
- روضه حضرت علی اصغر ( ع ) 147
- روضه حضرت علی اکبر ( ع ) 148
- روضه حضرت ابوالفضل ( ع ) 150
- روضه شب عاشورا 152
- روضه وداع امام حسین ( ع ) 153
- روضه شهادت امام حسین ( ع ) 156
- روضه شام غریبان 159
ص:79
مجلس هفتم
معناشناسی حقّ الناس
حقّ، اسم مصدر است و جمع آن، حقوق می باشد. در لغت، معانی مختلفی دارد که مهم ترین آنها عبارت اند از: عدل، ضد باطلا244. احمدبن فارس، معجم مقاییس اللُّغه، ماده «حق». راستی، ثابت، مال، ملک، نصیب و بهره معیّن از چیزی برای کسی245. احمد سیاح، فرهنگ جامع نوین، ج 1، ص 321.بنابراین، واژه «حق» معنا و مفهوم گسترده ای دارد؛ ولی در اصطلاح فقهی، حق، یعنی تسلّط انسان بر مال و عین خارجی و یا امتیاز انتفاع و بهره برداری از منافع یک شیء.
حقّ الناس، اصطلاحی فقهی است که در ابواب گوناگون فقهی مطرح است. این تعبیر، از نظر ترکیبی، اضافه حق به ذی حق است و در لغت به معنای «حق مردم» می باشد و در برابر حقّ الله قرار دارد. حقّ الناس، در واقع، حقوقی است که آحاد جامعه در برابر یکدیگر دارند و از نظر شرعی و عرفی، ملزم به رعایت آنها هستند.
اهمیت حقّ الناس
قرآن کریم، رعایت حقّ الناس را در ضمن آیات فراوانی توصیه نموده است؛ مانند: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ إِلاَّ أَنْ تَکُونَ تِجارَهً عَنْ تَراضٍ مِنْکُم ا246. نساء، آیه 29.ای کسانی که ایمان آورده اید! اموال یکدیگر را به باطل [و از طرق نامشروع] نخورید؛ مگر اینکه تجارتی با رضایت شما انجام گیرد.»
این آیه در واقع، زیربنای قوانین اسلامی را در مسائل مربوط به «معاملات و مبادلات مالی» بیان می کند و به همین دلیل، فقها در تمام ابواب معاملات، به این آیه استدلال می کنند. آیه مذکور خطاب به افراد باایمان می گوید: «اموال