- مجلس اول 1
- عقل در آیات و روایات 1
- شُکوه عقلانیت در نهضت امام حسین علیه السلام 1
- اشاره 1
- جایگاه و اهمیت عقل 2
- حسین ( ع ) ، عاقل ترین انسان ها 5
- معرفی عاشورا بر اساس عقل 7
- تجلی عقل در سبک زندگی دینی 8
- نقش دنیاگرایی در شکل گیری واقعه عاشورا 11
- بدترین تحریف عاشورا 12
- اشاره 13
- مجلس دوم 13
- جلوه هایی از سنّت های الهی در نهضت عاشورا 13
- مفهوم شناسی سنّت 13
- انواع سنّت های الهی 13
- 1. نصرت اهل حق 13
- درآمد 13
- اشاره 13
- اشاره 16
- بوی خوش تربت حسینی: 16
- اجابت دعا زیر بقعه امام حسین ( ع ) : 17
- اشاره 19
- 4. کیفر تبهکاران 19
- ابتلا به بیماری ها: 20
- آتش دنیوی و رؤیای آشفته: 22
- کوتاهی عمر و ناکامی در دنیا: 24
- درآمد 25
- مجلس سوم 25
- اشاره 25
- نقش قیام عاشورا در قیام های حق طلبانه 25
- قیام های متأثر از نهضت حسینی 26
- 1. قیام مردم سیستان 26
- 2. قیام حَرّه در مدینه 27
- 3. قیام توّابین در کوفه 29
- اشاره 29
- تحلیل و بررسی: 31
- اشاره 32
- 4. قیام مختار در کوفه 32
- 6. قیام یحیی بن زید 35
- قیام حسین بن علی، شهید فخ ( 169ﻫ.ق ) : 36
- قیام یحیی بن عبدالله، برادر نفس زکیه ( 180ق. ) : 36
- اشاره 36
- جلوه های بندگی خدا در کربلا 37
- 1. شناخت معبود 37
- اشاره 37
- مجلس چهارم 37
- درآمد 37
- 2. عشق به معبود 38
- 3. عبادت و نیایش 39
- 6. عزتمندی 43
- 7. تکلیف گرایی 44
- 8. خدمت به بندگان خدا 47
- مفهوم ولایت 51
- خداشناسی: 52
- اشاره 52
- اشاره 52
- 1. معرفت شناسی 52
- عشق به امام حسین ( ع ) : 53
- امام شناسی: 53
- 3. اطاعت پذیری 56
- 4. ایثار 58
- 5. بصیرت 59
- 6. تولّا وتبرّا 61
- مجلس ششم 65
- مفهوم شناسی تکلیف 65
- تکلیف مداری در عاشورا 65
- بایستگی تکلیف شناسی 66
- تکلیف گرایی انبیا 68
- امام حسین ( ع ) و تکلیف مداری 69
- جلوه ها و عرصه های تکلیف گرایی در نهضت عاشورا 71
- اشاره 71
- 1. جلب رضایت خدا و رسول ( ص ) : 72
- 2. پیروی از خواست الهی: 72
- 3. عدم همکاری با حاکم ظالم: 73
- 4. امربه معروف و نهی ازمنکر: 73
- 5. مبارزه با حاکم ستمگر: 74
- 6. موضع گیری در برابر جابه جایی حق و باطل: 75
- اهمیت حقّ الناس 76
- معناشناسی حقّ الناس 76
- اشاره 79
- اشاره 79
- 1. حقّ معنوی 79
- 2. حقّ مادی 79
- تقدم حقّ الناس بر حقّ الله 80
- قطع نماز برای پرداخت قرض: 81
- بایستگی پرداخت حقّ الناس 81
- دفن بدن شهدا در زمین مباح: 82
- 1. حلالیت طلبیدن 83
- روش های جبران حقّ الناس 83
- اشاره 83
- 2. عجله در جبران حقّ الناس 84
- 3. برگرداندن اموال 85
- 4. وصیت 87
- اهمیت وفای به عهد 89
- مراتب عهد و پیمان 91
- 1. عهد و پیمان با خدا 91
- اشاره 91
- 2. عهد و پیمان با دشمن 93
- 3. عهد و پیمان با مسلمانان 94
- عهد یاران امام ( ع ) در شب عاشورا 97
- چیستی غیرت 99
- مجلس نهم 99
- بایستگی غیرت 99
- عرصه های غیرت ورزی 100
- 1. غیرت ناموسی 100
- 2. غیرت دینی 103
- 1. پوشش 105
- اشاره 105
- بی غیرتی در پوشش و آرایش 105
- 2. آرایش 107
- روش نهادینه سازی غیرت 108
- اهل بیت ( ع ) ، الگوی عفت و غیرت 110
- معنای شقاوت و اقسام آن 112
- اشاره 113
- 1. ترس 114
- 2. دنیاطلبی 116
- 3. پیمان شکنی و بی وفایی 118
- 4. لقمه حرام 121
- اشاره 121
- عدم قبولی عبادات: 123
- مجلس یازدهم 125
- 1. وضعیت جهان اسلام در عصر امام سجاد ( ع ) 125
- 2. دعا؛ بهترین شیوه مبارزه 126
- 3. معرفت و انگیزه عبادت در سیره عبادی امام ( ع ) 129
- اشاره 130
- 4. سیره امام سجاد ( ع ) در عبادت 130
- روزه در سیره عبادی امام ( ع ) 133
- حج در سیره عبادی امام ( ع ) 135
- روضه ورود کاروان به کربلا 141
- روضه خوانی 141
- روضه حُرّ 144
- روضه حضرت قاسم ( ع ) 145
- روضه حضرت علی اصغر ( ع ) 147
- روضه حضرت علی اکبر ( ع ) 148
- روضه حضرت ابوالفضل ( ع ) 150
- روضه شب عاشورا 152
- روضه وداع امام حسین ( ع ) 153
- روضه شهادت امام حسین ( ع ) 156
- روضه شام غریبان 159
ص:82
اقسام حقّ الناس
اشاره
حقّ الناس را می توان به دو نوع «معنوی» و «مادی» تقسیم نمود.
1. حقّ معنوی
معمولاً مردم تصور می کنند که حقّ الناس، صرفاً به اموال و حقوق مادی اختصاص دارد؛ اما باید توجه داشت که حقّ الناس، اعم از حق مادی بوده، شامل حقوق اخلاقی و معنوی نیز می شود؛ مانند محترم شمردن جان و مال و ناموس مردم و یا پرهیز از بی عدالتی در گفتار و کردار. بنابراین، احترام به آبروی مردم نیز از جمله حقوق معنوی انسان هاست؛ یعنی به گونه ای رفتار کنیم که دیگران از دست و زبان ما در امان باشند؛ به بیان دیگر، باید از هر کاری مانند: غیبت، تهمت و دروغ بستن به دیگران که باعث هتک حرمت دیگران می شود، پرهیز نمود.
2. حقّ مادی
اشاره
حقّ الناس مادی را می توان به ابعاد مختلف تقسیم کرد؛ ولی از یک نگاه، حقّ الناس یا شخصی است و یا عمومی. حقّ الناس عمومی، به آحاد جامعه تعلق دارد که از آن به «بیت المال» تعبیر می شود. اگرچه رعایت حقوق شخصی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، اما اهمیت بیت المال دوچندان است؛ چون صاحبان بیت المال ممکن است میلیون ها و یا میلیارها انسان باشد. به همین جهت، کسی که بیت المال را ضایع نماید، در واقع، باید پاسخگوی بسیاری از مردم باشد که جبران آن نیز امکان ندارد. علی ( ع ) در نهج البلاغه بار ها بر اهمیت و رعایت بیت المال تأکید نموده است؛ چنان که می فرماید: «وَاللَّهِ لَوْ