کتابخانه بالقرآن

منبرها (موضوعات: 995) صفحه 283

صفحه 283

1- 26) سوره نور (24) آیه 56.

2- 27) ترجمه المیزان، ج 15، ص 223.

پاسخ:

اصل کلمه «زکاه» به معنای رشد و نموّی است که از برکت الهی در چیزهای دنیوی و اخروی حاصل می شود.(1) کلمه «زکات» به سهم الهی که انسان مؤمن از مال خود خارج می کند و به فقرا می دهد، اطلاق می شود. به این دلیل است که در پرداخت آن، امید رشد و افزایش مال همراه با خیرات و برکات دارد، یا موجب تزکیه و پاکی روح پرداخت کننده می شود و یا از هر دو جنبه است؛ زیرا هر دو فایده در پرداخت زکات وجود دارد.(2) بنابراین، «زکات» در لغت، به دو معنا آمده است: یکی رشد و نموّ و دیگری پاکی.(3)

بر اساس معنای لغوی و عام، هر چیزی زکاتی دارد. امام علی(ع) می فرماید: «زکات بدن؛ جهاد و روزه گرفتن است. زکات جاه و مقام؛ بذل و بخشش، زکات جمال و زیبایی؛ عفت و عصمت خواهد بود. زکات سلطه و قدرت؛ نجات افراد اندوهگین، زکات شجاعت؛ جهاد فی سبیل اللّه است. زکات صحت و سلامتی؛ کوشش در اطاعت پروردگار و زکات پیروزی؛ احسان خواهد بود. زکات علم آن است که آن را نشر دهی و خود را به انجام آن وادار کنی ... زکات قدرت؛ انصاف است...».(4)

1- (1). راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق: داودی، صفوان عدنان، ص 380، دارالعلم، الدار الشامیه، دمشق، بیروت، چاپ اول، 1412ق.
2- (2). همان، ص 381.
3- (3). ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 14، ص 358، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.
4- (4). محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 7، ص 46، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1408ق؛ ر.ک: لیثی واسطی، علی، عیون الحکم و المواعظ، محقق و مصحح: حسنی بیرجندی، حسین، ص 275، دار الحدیث، قم، چاپ اول، 1376ش.