نیم قرن تدریس و تبلیغ حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی صفحه 157

می توان از این چراغ هدایت الهی بهره برد.

3. فیش برداری

قلم، بهترین وسیله انتقال دانش و جلوه ای از لطف الهی است؛ خدای تعالی، با قلم آموخت؛ «الَّذی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ» (علق/ 4) و به قلم قسم خورد؛ «ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ» (قلم/ 1) و

پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: «داناترین مردم کسی است که علم مردم را به علم خودش جمع کند.»(1)

و فرمود: «با نوشتن، علم را به بند بکشید!»(2)

اگر تحقیقات ما به همراه یادداشت باشد ودر قالب فیشهای تحقیقاتی جمع گردد و به صورت منظم موضوع بندی و ساماندهی شود، پس از مدت کوتاهی مطالب بسیاری را در اختیار داریم و در این صورت، می توانیم برای هر سخنرانی یا کلاسی - به جای مطالعه مجدّد - وقت کافی را روی چگونگی بیان و ارائه مطالب بگذاریم. از مزایای یادداشت برداری این که ضمن امکان اضافه و تکمیل کردن مباحث فیش برداری شده، یادداشت ها، قابلیت تکثیر و انتقال به دیگران داشته و ما نیز به مستندات و منابع تحقیق و تبلیغ خود، به آسانی دسترسی داریم.

یادآوری این نکته ضروری است که اگر یادداشت برداری به صورت دستنویس می باشد، باید با خط خوانا و با فاصله مناسب بین خطوط صورت بگیرد، تا برای دیگران هم قابل استفاده باشد. همچنین، علاوه بر خلاصه نویسی و نظم در نوشتن، هیچگاه از ثبت آدرس منابع تحقیق، نباید غفلت نمود.

از کارهای مهم حاج آقای قرائتی، فیش برداری و یادداشت های کلاس و منبر است؛ ایشان می فرماید که: «وقتی کسی تصمیم گرفت طلبه بشود باید قلم و کاغذ یادش باشد. من هر چه تبلیغ کردم، نوشتم. تقریباً الآن شاید پنجاه شصت کیلو یادداشت داشته باشم. تقریباً هر چه در کلاسها ومنبرهایم گفتم، را نوشتم.»(3)

1- . «أَعْلَمُ النَّاسِ مَنْ جَمَعَ عِلْمَ النَّاسِ إِلَی عِلْمِهِ». من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 394.
2- . «قَیِّدُوا الْعِلْمَ بِالْکِتَابَهِ» أعلام الدین، ص 82.
3- . زندگینامه، ص: 30. حاج آقای قرائتی: زمان شاه به ملاقات یکی از علمای قم که در زندان بود رفتم، از پشت میله های زندان از ایشان تقاضا کردم مرا نصیحتی بفرمایند. ایشان هر چه فکر کرد چیزی به یادش نیامد، اصرار کردم فرمود: از همین ناتوانی من الهام بگیر و دانستنی های خود را یادداشت کن، از اینجا که رفت تعدادی دفتر تهیه کن و به صورت موضوعی مطالب خود را در دفترها یادداشت کن. من نیز چنین کردم. این موعظه در موفقیّت من بسیار مؤثّر بود. خاطرات حجت الاسلام قرائتی(ج 1)، ص: 92.