پیام قرآن جلد 3 صفحه 397

«و نه در (خلقت و مالکیّت) آنها شریکند»: «وَمَا لَهُمْ فِیهِمَا مِنْ شِرْکٍ».

«و نه یاور او (در آفرینش) بودند»: «وَمَا لَهُ مِنْهُمْ مِنْ ظَهِیرٍ».

به این ترتیب نه مستقلًا مالک‌اند، و نه شریک‌اند، و نه معاون، با این حال چه کاری از آنها ساخته است که شما سر بر آستانشان می‌سائید و عبادتشان می‌کنید؟! با این استدلالات روشن قرآن هرگونه شرک را در زمینه مالکیّت و حاکمیّت در پهنه جهانی هستی نفی می‌کند، چه به صورت مستقل، چه به صورت اشتراکی، و چه به صورت معاونت، همه را مخصوص ذات خداوند می‌شمرد و خدا را منزّه از هرگونه شریک و یار و یاور در تمامی عالم هستی می‌داند.

***

از مجموع این آیات ششگانه و آیات دیگر مشابه آنها در قرآن مجید به خوبی استفاده می‌شود که از دیدگاه یک موحّد کامل، در تمام عالم هستی مالک و حاکمی جز خدا نیست. و هرکس که در هر مقام و منصبی باشد مالک ذره‌ای نمی‌باشد و به این ترتیب هیچ‌گونه بهانه‌ای برای مشرکان در عبادت بت‌ها یا رب النوع‌ها یا فرشتگان و غیر آنها باقی نمی‌ماند.

توضیحات

1. اثرات تربیتی ایمان به توحید مالکیّت و حاکمیّت

طغیان‌ها، غرورها، سرکشی‌ها و بخل و حسادت‌ها غالباً از اینجا سرچشمه می‌گیرد که انسان خود را مالک حقیقی اموالی را که در اختیار دارد می‌پندارد، یا اگر حکومتی در دائره وسیع یا کوچک در اختیار او است خود را مطلق العنان