مقدمه
نامگذاری نوزاد تنها رسمی دیرینه در میان بشر نیست، از سنتهای خدایی است که با آفرینش نخستین آفریده، همراه بوده است. «آدم و «حوا» اولین نامهای بشری است. بعد از آن نیز لازم ترین و مهمترین چیزهایی که به آدمی آموخته شد اسمهایی چند بود. وعلم آدم الاسماء (پروردگار به آدم اسمهایی آموخت.)
پس از آن، بشر برای برقراری روابط خود هیچ راهی جز نامگذاری اشخاص و اشیا نداشت. چه اینکه گفتگوها و آموختنهایش جز از طریق شناخت نامها میسر نمی شد.
در این میان، نامگذاری افراد آدمی از اهمیت ویژه ای برخوردار بود و چنین معلوم می شود که بعضی اسمها از سوی خدای متعال برای افراد نهاده شده است. از جمله نام فرزند حضرت زکریا است که پیش از تولد، از سوی خداوند، یحیی خوانده شد. فهب لی من لدنک... سمیا [1] [زکریا گفت]: پروردگارا، برایم یاور و جانشینی قرار ده که از من و آل یعقوب ارث برد و او را مورد رضایت خویش گردان. (خدای متعال به وی فرمود:) تو را به داشتن فرزندی به نام یحیی بشارت می دهیم که قبل از او کسی را به این نام ننهاده بودیم.
این در حالی است که برای بانو حضرت صدیقه طاهره (س) نامها و القابی است که برخی آسمانی اند و از سوی آفریدگار تعیین شده و بعضی از سوی برگزیدگان الهی.
اما نامهای آسمانی نه (9) اسم است که در حدیث ذیل آمده است.
امام جعفر صادق (ع) فرمود: برای فاطمه (س) نزد خدای عز و جل نه اسم است: «فاطمه، صدیقه، مبارکه، طاهره، زکیه، راضیه، مرضیه، محدثه، زهرا»
[2] .
آنچه این نامها را برای حضرت فضیلت قرار داده اینکه نامهای حضرتش حاکی از صفتی والاست که در وی وجود داشته است و چون نامهای دیگر افراد نیست که صاحب نام از معنی نام خود هیچ بهره ای نبرده باشد.