علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 102

2.سیوطی:هو ما تتابع رجال اسناده فواحداً علی صفه واحده أو حاله واحده للرواه تاره وللروایه تاره اخری وصفات الرواه واحوالهم ایضاً. (1)

3.صبحی صالح:هو الحدیث المسند المتّصل الخالی من التدلیس الذی تتکرر فی وصف روایته عبارات أو افعال متماثله ینقلها کلَّ راو عمّن فوقه فی المسند حتّی ینتهی إلی رسول الله صلّی الله علیه و آله. (2)

همچنان که در تعریف محدّثان شیعه گذشت،در تعریف محدّثان اهل سنّت نیز آمده است که در تسلسل،اشتراک راویان یا روایت بر صفت واحدی است.در تعریف محدّثان اهل سنّت به اشتراک کل راویان یا حالات روایت اشاره شده در حالی که در تعریف محدّثان شیعه،اشتراک غالب راویان نیز از تسلسل شمرده شده بود؛بدین جهت تسلسل به دو گروه تام و غیرتام تقسیم شده. (3)در تعریف صبحی صالح-که به نظر در بین تعاریف اهل سنّت کامل تر می رسد-اشاره بر این نکته نیز شده که در حدیث مسلسل،اتصال سند،خالی بودن سند از تدلیس و رسیدن سند تا به حضرت رسول،لازم می باشد.

در هر حال،تسلسل حدیث،نقش مهمّی در اعتبار آن ندارد (4)ولیکن حکایت از دقّت راویان بر صفت خاصّی است و بالاترین قسم آن می تواند در اتصال سماع باشد،گرچه که حدیث مسلسل نمونه های زیادی ندارد. (5)حدیث مسلسل از مصادیق مشترک است و می تواند مصادیقی از صحیح،حسن،موثّق و ضعیف را دارا باشد.

1- (1) .تدریب الراوی،ج2،ص187.
2- (2) .علوم الحدیث و مصطلحه،ص266.
3- (3) .مستدرکات مقباس الهدایه،ج5،ص285.
4- (4) .الرعایه فی عالم الدرایه،شهید ثانی،ص120.
5- (5) .علوم الحدیث و مصطلحه،ص267.