علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 11

2.شیخ بهائی:«علم الدرایه،علم یبحث فیه عن سندالحدیث ومتنه وکیفیه تحمّله وآداب نقله». (1)

3.سیوطی به نقل از ابن اکفانی:«علم الحدیث الخاص بالدرایه،علم یعرف منه حقیقه الروایه وشروطها وانواعها واحکامها وحال الرواه وشروطهم واصناف المرویات وما یتعلّق بها». (2)

4.صبحی صالح:«علم الحدیث درایه،مجموعه من المباحث و المسائل یعرف بها حال الراوی و المروی من حیث القبول و الردّ». (3)

در تمامی تعاریف مذکور،از سند و متن حدیث یاد شده که در علم الدرایه بدان پرداخته می شود و لیکن در تعریف شهیدثانی و صبحی صالح،به غایت آن نیز اشاره شده که هدف از علم الدرایه،شناخت احادیث مقبول از غیرمقبول است که البته چنین مطلبی خارج از تعریف می باشد.در تعریف شیخ بهائی به تحمّل حدیث و آداب نقل نیز پرداخته شد.

در این تعاریف،اگر به حال راوی و سند اشاره شده،توجه به طریق حدیث شده است که مجموع راویان می باشند و نه هر یک به تنهایی که موضوع رجال الحدیث می باشد؛البته علم الدرایه،متضمّن بررسی و ذکر تمامی اصطلاحات حدیثی،از جمله برخی اصطلاحات رجالی نیز است.

به نظر می رسد عبارات محدّثان اهل سنّت در ارکان تعریف علم الدرایه یا مصطلح الحدیث،با تعریف شیعه همسانی دارند؛زیرا در تعریف شهیدثانی و شیخ بهائی،بحث از سند و متن آمده است و در تعریف صبحی صالح و ابن اکفانی

1- (1) .الوجیزه فی علم الدرایه،ص1.
2- (2) .تدریب الراوی،ج1،ص40.
3- (3) .علوم الحدیث و مصطلحه،ص105.