علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 149

نموده اند مانند:الناسخ و المنسوخ از قتاده(م/118)کتاب ناسخ الحدیث و منسوخه از ابی حفص عمر بن احمد بغدادی(م/385)و هبه الله سلامه(م/410)و ابن جوزی(م/597)و احمد بن محمد بن عیسی اشعری از اصحاب امام رضا علیه السّلام. (1)احادیث ناسخ و منسوخ می توانند مصادیقی از صحیح،حسن،موثّق و ضعیف را دارا باشند.برای بررسی موارد نسخ،کتاب بحارالانوار،ج2،ص228 تا 232 و ج66،ص463 و ج75،ص130،مطالعه شود.

مطروح

اشاره

-2

محدّثان شیعه

1.مامقانی:ما کان مخالفاً لدلیل القطعی ولم یقبل التأویل. (3)

2.آیه الله سبحانی:و هو ما کان مخالفاً لدلیل القطعی. (4)

اصطلاح حدیث«مطروح»نزد محدّثان شیعه،رواج چندانی ندارد و لذا متقدّمان بدان نپرداخته اند و مقصود از آن،حدیثی است که متن آن،مخالف دلیل قطعی و غیرقابل تأویل است.حدیث مطروح،از مطلبی روایت می کند که با دلایل شرعی و عقلی،منطبق نیست و هیچ تأویل و توجیهی برای آن یافت نمی شود،مانند آن که حدیثی از«تجسّم خداوند»متعال حکایت کند؛گرچه که راویان آن حدیث،همه یا برخی نیز از ثقات باشند.

بدین جهت حدیث مطروح از اقسام مشترک شمرده شده؛گرچه نزد برخی

1- (1) .مستدرکات مقباس الهدایه،ج5،ص284؛علوم الحدیث و مصطلحه،ص112.
2- (2) .مطروح:« matruh »،رانده شده.
3- (3) .مقباس الهدایه،ج1،ص314.
4- (4) .اصول الحدیث و احکامه،ص83.