- سخن ناشر 1
- اشاره 8
- تعریف علم الحدیث 8
- تعریف علم الدرایه یا مصطلح الحدیث 10
- پیشینه تاریخی 12
- موضوع علم الدرایه 16
- حدیث 17
- سنّت 19
- خبر 20
- اثر 21
- سند حدیث-(طریق و وجه) 22
- متن حدیث 23
- محدّثان اهل سنّت 24
- محدّثان شیعه 24
- تفاوت حدیث قدسی با قرآن 25
- تفاوت حدیث قدسی و حدیث نبوی 25
- تعداد احادیث قدسی 26
- ب)منابع اهل سنّت 28
- اشاره 28
- الف)منابع شیعه 28
- اشاره 30
- اقسام خبر و حدیث 30
- اشاره 30
- 2-خبر واحد از نظر فریقین 37
- اشاره 39
- تقسیم خبر واحد از نظر تعداد راویان 39
- 1-خبر مستفیض 39
- 2-خبر عزیز 40
- 3-خبر غریب 41
- الف)منابع شیعه 43
- ب)منابع اهل سنت 43
- اشاره 45
- 1-«صحیح»نزد قدمای امامیه 47
- حدیث صحیح 47
- اشاره 47
- 2-«صحیح»نزد متأخّران امامیه 49
- 3-«صحیح»نزد محدّثان اهل سنّت 52
- اشاره 55
- 1-حدیث حسن 57
- 2-حدیث موثّق 61
- 3-حدیث ضعیف 64
- عمل به روایت ضعیف و چگونگی جبران ضعف سند 68
- اشاره 68
- حجّیت خبر واحد 70
- خلاصه و نتیجه 72
- منابع برای مطالعه و تحقیق 73
- ب)منابع اهل سنّت 73
- الف)منابع شیعه 73
- پرسش و تمرین 74
- اصطلاحات مربوط به تقسیم خبر واحد از نظر اوصاف(اصطلاحات مشترک و مختص) 76
- گستره اصطلاحات حدیثی 76
- تقسیم خبر واحد از نظر اوصاف نزد فریقین 77
- اصطلاحات مشترک 78
- مُسنَد 79
- محدّثان شیعه 79
- اشاره 79
- اشاره 79
- محدّثان اهل سنّت 80
- محدّثان شیعه 81
- متصل 81
- اشاره 81
- محدّثان اهل سنّت 82
- محدّثان شیعه 83
- مرفوع 83
- اشاره 83
- محدّثان اهل سنّت 84
- اشاره 86
- معنعن 86
- محدّثان شیعه 86
- محدّثان اهل سنّت 87
- الف)منابع شیعه 91
- ب)منابع اهل سنّت 91
- محدّثان شیعه 93
- معلّق 93
- اشاره 93
- اشاره 93
- محدّثان اهل سنّت 94
- بررسی تعلیق در جوامع حدیثی 96
- اشاره 97
- محدّثان شیعه 97
- محدّثان اهل سنّت 98
- مسلسل 100
- محدّثان شیعه 100
- اشاره 100
- محدّثان اهل سنّت 101
- الف)منابع شیعه 105
- ب)منابع اهل سنّت 105
- معتبر 107
- محدّثان شیعه 107
- اشاره 107
- اشاره 107
- محدّثان شیعه 108
- اشاره 108
- محکم و متشابه (متّفق و مفترق) 108
- محدّثان اهل سنّت 111
- مؤتلف و مختلف 112
- محدّثان شیعه 112
- اشاره 112
- محدّثان اهل سنّت 113
- مشتبه مقلوب 114
- اشاره 116
- محدّثان شیعه 116
- محدّثان اهل سنّت 117
- ب)منابع اهل سنّت 125
- الف)منابع شیعه 125
- اشاره 127
- اشاره 127
- محدّثان شیعه 127
- مشترک 127
- روایت اکابر از اصاغر 129
- محدّثان شیعه 129
- محدّثان اهل سنّت 130
- محدّثان شیعه 131
- سابق و لاحق 131
- محدّثان اهل سنّت 132
- محدّثان شیعه 133
- روایه الاقران و مدبّج 133
- اشاره 133
- محدّثان اهل سنّت 135
- ب)منابع اهل سنّت 138
- الف)منابع شیعه 138
- اشاره 140
- مقبول 140
- اشاره 140
- محدّثان شیعه 140
- محدّثان اهل سنّت 141
- مختلف و موافق 142
- اشاره 142
- محدّثان شیعه 142
- محدّثان اهل سنّت 143
- ناسخ و منسوخ 145
- محدّثان شیعه 145
- اشاره 145
- محدّثان اهل سنّت 146
- مطروح 149
- اشاره 149
- محدّثان شیعه 149
- محدّثان اهل سنّت 150
- ب)منابع اهل سنّت 152
- الف)منابع شیعه 152
- اشاره 155
- محدّثان شیعه 155
- اشاره 155
- مکاتب 155
- نصّ ،ظاهر،مؤوّل 156
- مجمل و مبین 158
- خلاصه و نتیجه 161
- پرسش و تمرین 162
- منابع شیعه 162
- اشاره 163
- اشاره 163
- مُصحّف 163
- محدّثان شیعه 163
- محدّثان اهل سنّت 164
- اشاره 166
- اشاره 166
- محدّثان شیعه 166
- حکم مزید 166
- محدّثان اهل سنّت 167
- محدّثان شیعه 168
- اشاره 168
- مُدرَج 168
- محدّثان اهل سنّت 170
- غریب 173
- محدّثان شیعه 173
- اشاره 173
- محدّثان اهل سنّت 176
- مشهور 177
- محّدثان شیعه 177
- اشاره 177
- محدّثان اهل سنّت 179
- اشاره 180
- محدّثان شیعه 180
- شاذّ و نادر 180
- محدّثان اهل سنّت 181
- ب)منابع اهل سنّت 185
- الف)منابع شیعه 185
- اصطلاحات مختص به ضعیف 188
- اشاره 188
- اصطلاحات مختص 188
- اشاره 188
- محدّثان شیعه 189
- محدّثان اهل سنّت 190
- مقطوع 191
- محدّثان شیعه 191
- اشاره 191
- اشاره 191
- محدّثان اهل سنّت 192
- منقطع 193
- محدّثان شیعه 193
- اشاره 193
- محدّثان اهل سنّت 195
- محدّثان شیعه 197
- اشاره 197
- محدّثان اهل سنّت 198
- محدّثان شیعه 199
- مُرسل 199
- اشاره 199
- محدّثان اهل سنّت 201
- ب)منابع اهل سنّت 205
- الف)منابع شیعه 205
- اشاره 207
- موقوف 207
- اشاره 207
- محدّثان شیعه 207
- محدّثان اهل سنّت 209
- اشاره 212
- محدّثان شیعه 212
- مضمر 212
- متروک 215
- محدّثان شیعه 215
- اشاره 215
- محدّثان اهل سنّت 216
- منکر 217
- محدّثان شیعه 217
- اشاره 217
- محدّثان اهل سنّت 218
- الف)منابع شیعه 221
- ب)منابع اهل سنّت 221
- مدلّس 223
- اشاره 223
- محدّثان شیعه 223
- اشاره 223
- محدّثان اهل سنّت 224
- مهمل 227
- محدّثان شیعه 227
- اشاره 227
- اشاره 228
- محدّثان شیعه 228
- مجهول 228
- محدّثان اهل سنّت 230
- الف)منابع شیعه 233
- ب)منابع اهل سنّت 233
- معلّل 235
- اشاره 235
- محدّثان شیعه 235
- اشاره 235
- محدّثان اهل سنّت 236
- مضطرب 240
- اشاره 240
- محدّثان شیعه 240
- محدّثان اهل سنّت 242
- اشاره 243
- محدّثان شیعه 243
- مقلوب 243
- محدّثان اهل سنّت 247
- موضوع 249
- محدّثان شیعه 249
- اشاره 249
- نشانه های وضع حدیث 251
- محدّثان اهل سنّت 251
- انگیزه های وضع حدیث 254
- الف)منابع شیعه 260
- ب)منابع اهل سنّت 260
- اشاره 263
- طبقه 263
- صحابه 264
- تابعین 265
- مُسنِد و مُسنَد 265
- مُحدِّث 266
- شیخ و مشیخه 267
- مستخرج،مُخرج 268
- مستدرکات 268
- مُملی و امالی 269
- عدّه 270
- کتاب و اصل 270
- الفاظ ذمّ و جرح راوی 273
- منابع برای مطالعه و تحقیق 277
- ب)منابع اهل سنّت 277
- الف)منابع شیعه 277
- پرسش و تمرین 278
- تحمّل حدیث 279
- اشاره 279
- طرق تحمّل حدیث 280
- سماع 281
- قرائت 283
- اجازه 285
- مناوله 286
- کتابت 287
- اعلام 288
- وجاده 289
- وصیت 289
- ب)منابع اهل سنّت 292
- الف)منابع شیعه 292
- منابع برای مطالعه و تحقیق 292
- پرسش و تمرین 293
- 1-اسلام 294
- اشاره 294
- اوصاف و شرایط راوی 294
- اشاره 294
- 2-عقل 296
- 3-بلوغ 297
- 4-عدالت راوی 298
- 5-ایمان 299
- 6-ضبط 300
- نقل به معنی در حدیث 304
- الف)منابع شیعه 307
- ب)منابع اهل سنّت 307
از حدیث غریب،چه در متن،یا سند،یا در متن و سند،گاهی تعبیر به«غریب مطلق»در برابر غریب لفظی نیز شده است. (1)
محدّثان اهل سنّت
1.ابن صلاح:«فمنه ما هو غریب متناً واسناداً و هو الحدیث الذی تفرّد بروایه متنه راوٍ واحد ومنه ما هو غریب الاسناد لا متناً،کالحدیث الذی متنه معروف مروی عن جماعه من الصحابه إذا تفرّد بعضهم بروایته عن صحابی آخر». (2)
2.صبحی صالح:«والغریب اکثر ما یطلقونه علی الفرد النسبی الذی قید بالنسبه إلی شیء معین...والفرد النسبی أو الغریب...انّما یکون فیه ضرب من التفرّد المقید براوٍ أو بروایه عن راو معین أو بأهل بلد». (3)
نزد گروهی از محدّثان اهل سنّت،حدیث غریب با حدیث مفرد نسبی،یکسان گرفته شده و دارای تعریف مستقلی به همراه اقسام سه گانه مذکور آن،نمی باشد.مانند تعریف صبحی صالح که بیان شد.دکتر عجاج نیز می گوید:«والفرد النسبی هو الذی یطلق علیه المحدّثون،اسم الغریب». (4)البته برخی نیز مانند ابن صلاح و دکتر عجاج و...،حدیث غریب را همانند تعریف محدّثان شیعه دانسته اند (5)و رابطه حدیث غریب با حدیث مفرد نسبی را مترادف ندانسته،بلکه،تنها در تفرّد،آن ها را مشترک دانسته اند.حدیث غریب،می تواند مصادیقی از صحیح،حسن،موثّق و ضعیف را دارا باشد.
1- (1) .الرعایه فی علم الدرایه،ص107؛مقباس الهدایه،ج1،ص227؛مستدرکات مقباس الهدایه،ج5،ص211.
2- (2) .علوم الحدیث،ص271.
3- (3) .علوم الحدیث و مصطلحه،ص9-238.
4- (4) .اصول الحدیث،علومه و مصطلحه،ص360.
5- (5) .همان،ص361.