علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 189

تعیین مصداق و تعداد آنها،اختلاف نظر وجود دارد (1)؛برخی آن ها را تا 16 مورد و برخی به حدّاقل(یعنی 9 مورد)اکتفا نموده اند که شرح هر یک می آید.

البته،بین محدّثان شیعه و اهل سنّت،در مورد تعدادی از آن ها،توافق بیشتری وجود دارد،مانند:موضوع،معضل،مرسل،معلّل،مدلّس،مضطرب،مقلوب،منقطع؛تعدادی از آن ها نیز مورد توافق بیشتری بین محدّثان شیعه است؛مانند:موقوف،مقطوع،مضمر،مجهول و مهمل.تعدادی از آن ها نیز،مورد توافق بیشتری بین محدّثان اهل سنّت است؛مانند:شاذ،منکر و مردود،متروک.

اصطلاحات حدیث ضعیف و تعداد آن ها از نظر محدّثان شیعه و اهل سنّت،با توجّه به شمارش و گزارش آن ها به شرح ذیل است:

محدّثان شیعه

1.شهید ثانی:8 مورد:موقوف،مقطوع،مرسل،معلّل،مدلّس،مضطرب،مقلوب،موضوع. (2)

2.میرداماد:10 مورد:موقوف،مقطوع،معضل،مرسل،معلّل،مدلّس،مضطرب،مقلوب،موضوع،منقطع. (3)

3.مامقانی:13 مورد:موقوف،مقطوع،مضمر،معضل،مرسل،معلّل،مدلّس،

1- (1) .برخی از محدّثان نیز تقسیم بندی مصطلحات حدیث را به مشترک و ضعیف بیان ننموده اند،گرچه که به ذکر و بیان آن ها مبادرت نموده اند،مانند:حسین بن عبدالصمد عاملی در کتاب وصول الاخیار،شیخ بهایی در کتاب الوجیزه،سیدحسن صدر در نهایه الدرایه،حاکم نیشابوری در معرفه علوم الحدیث،ابن جماعه در المنهل الروی،سیوطی در تدریب الراوی و....
2- (2) .الرعایه فی علم الدرایه،ص 132-152.
3- (3) .الرواشح السماویه،ص170-193.