- سخن ناشر 1
- تعریف علم الحدیث 8
- اشاره 8
- تعریف علم الدرایه یا مصطلح الحدیث 10
- پیشینه تاریخی 12
- موضوع علم الدرایه 16
- حدیث 17
- سنّت 19
- خبر 20
- اثر 21
- سند حدیث-(طریق و وجه) 22
- متن حدیث 23
- محدّثان اهل سنّت 24
- محدّثان شیعه 24
- تفاوت حدیث قدسی با قرآن 25
- تفاوت حدیث قدسی و حدیث نبوی 25
- تعداد احادیث قدسی 26
- اشاره 28
- ب)منابع اهل سنّت 28
- الف)منابع شیعه 28
- اشاره 30
- اقسام خبر و حدیث 30
- اشاره 30
- 2-خبر واحد از نظر فریقین 37
- 1-خبر مستفیض 39
- تقسیم خبر واحد از نظر تعداد راویان 39
- اشاره 39
- 2-خبر عزیز 40
- 3-خبر غریب 41
- ب)منابع اهل سنت 43
- الف)منابع شیعه 43
- اشاره 45
- حدیث صحیح 47
- 1-«صحیح»نزد قدمای امامیه 47
- اشاره 47
- 2-«صحیح»نزد متأخّران امامیه 49
- 3-«صحیح»نزد محدّثان اهل سنّت 52
- اشاره 55
- 1-حدیث حسن 57
- 2-حدیث موثّق 61
- 3-حدیث ضعیف 64
- عمل به روایت ضعیف و چگونگی جبران ضعف سند 68
- اشاره 68
- حجّیت خبر واحد 70
- خلاصه و نتیجه 72
- منابع برای مطالعه و تحقیق 73
- ب)منابع اهل سنّت 73
- الف)منابع شیعه 73
- پرسش و تمرین 74
- اصطلاحات مربوط به تقسیم خبر واحد از نظر اوصاف(اصطلاحات مشترک و مختص) 76
- گستره اصطلاحات حدیثی 76
- تقسیم خبر واحد از نظر اوصاف نزد فریقین 77
- اصطلاحات مشترک 78
- اشاره 79
- مُسنَد 79
- اشاره 79
- محدّثان شیعه 79
- محدّثان اهل سنّت 80
- اشاره 81
- متصل 81
- محدّثان شیعه 81
- محدّثان اهل سنّت 82
- محدّثان شیعه 83
- مرفوع 83
- اشاره 83
- محدّثان اهل سنّت 84
- معنعن 86
- محدّثان شیعه 86
- اشاره 86
- محدّثان اهل سنّت 87
- الف)منابع شیعه 91
- ب)منابع اهل سنّت 91
- اشاره 93
- معلّق 93
- محدّثان شیعه 93
- اشاره 93
- محدّثان اهل سنّت 94
- بررسی تعلیق در جوامع حدیثی 96
- اشاره 97
- محدّثان شیعه 97
- محدّثان اهل سنّت 98
- محدّثان شیعه 100
- اشاره 100
- مسلسل 100
- محدّثان اهل سنّت 101
- الف)منابع شیعه 105
- ب)منابع اهل سنّت 105
- معتبر 107
- اشاره 107
- اشاره 107
- محدّثان شیعه 107
- محدّثان شیعه 108
- اشاره 108
- محکم و متشابه (متّفق و مفترق) 108
- محدّثان اهل سنّت 111
- مؤتلف و مختلف 112
- محدّثان شیعه 112
- اشاره 112
- محدّثان اهل سنّت 113
- مشتبه مقلوب 114
- محدّثان شیعه 116
- اشاره 116
- محدّثان اهل سنّت 117
- الف)منابع شیعه 125
- ب)منابع اهل سنّت 125
- مشترک 127
- اشاره 127
- محدّثان شیعه 127
- اشاره 127
- محدّثان شیعه 129
- روایت اکابر از اصاغر 129
- محدّثان اهل سنّت 130
- سابق و لاحق 131
- محدّثان شیعه 131
- محدّثان اهل سنّت 132
- محدّثان شیعه 133
- روایه الاقران و مدبّج 133
- اشاره 133
- محدّثان اهل سنّت 135
- ب)منابع اهل سنّت 138
- الف)منابع شیعه 138
- محدّثان شیعه 140
- اشاره 140
- اشاره 140
- مقبول 140
- محدّثان اهل سنّت 141
- محدّثان شیعه 142
- اشاره 142
- مختلف و موافق 142
- محدّثان اهل سنّت 143
- اشاره 145
- محدّثان شیعه 145
- ناسخ و منسوخ 145
- محدّثان اهل سنّت 146
- مطروح 149
- محدّثان شیعه 149
- اشاره 149
- محدّثان اهل سنّت 150
- ب)منابع اهل سنّت 152
- الف)منابع شیعه 152
- اشاره 155
- محدّثان شیعه 155
- اشاره 155
- مکاتب 155
- نصّ ،ظاهر،مؤوّل 156
- مجمل و مبین 158
- خلاصه و نتیجه 161
- منابع شیعه 162
- پرسش و تمرین 162
- اشاره 163
- اشاره 163
- محدّثان شیعه 163
- مُصحّف 163
- محدّثان اهل سنّت 164
- حکم مزید 166
- محدّثان شیعه 166
- اشاره 166
- اشاره 166
- محدّثان اهل سنّت 167
- محدّثان شیعه 168
- اشاره 168
- مُدرَج 168
- محدّثان اهل سنّت 170
- غریب 173
- محدّثان شیعه 173
- اشاره 173
- محدّثان اهل سنّت 176
- محّدثان شیعه 177
- مشهور 177
- اشاره 177
- محدّثان اهل سنّت 179
- اشاره 180
- شاذّ و نادر 180
- محدّثان شیعه 180
- محدّثان اهل سنّت 181
- الف)منابع شیعه 185
- ب)منابع اهل سنّت 185
- اصطلاحات مختص 188
- اصطلاحات مختص به ضعیف 188
- اشاره 188
- اشاره 188
- محدّثان شیعه 189
- محدّثان اهل سنّت 190
- اشاره 191
- مقطوع 191
- اشاره 191
- محدّثان شیعه 191
- محدّثان اهل سنّت 192
- اشاره 193
- منقطع 193
- محدّثان شیعه 193
- محدّثان اهل سنّت 195
- اشاره 197
- محدّثان شیعه 197
- محدّثان اهل سنّت 198
- محدّثان شیعه 199
- اشاره 199
- مُرسل 199
- محدّثان اهل سنّت 201
- ب)منابع اهل سنّت 205
- الف)منابع شیعه 205
- محدّثان شیعه 207
- موقوف 207
- اشاره 207
- اشاره 207
- محدّثان اهل سنّت 209
- محدّثان شیعه 212
- اشاره 212
- مضمر 212
- محدّثان شیعه 215
- متروک 215
- اشاره 215
- محدّثان اهل سنّت 216
- محدّثان شیعه 217
- منکر 217
- اشاره 217
- محدّثان اهل سنّت 218
- الف)منابع شیعه 221
- ب)منابع اهل سنّت 221
- مدلّس 223
- اشاره 223
- محدّثان شیعه 223
- اشاره 223
- محدّثان اهل سنّت 224
- محدّثان شیعه 227
- اشاره 227
- مهمل 227
- اشاره 228
- محدّثان شیعه 228
- مجهول 228
- محدّثان اهل سنّت 230
- ب)منابع اهل سنّت 233
- الف)منابع شیعه 233
- محدّثان شیعه 235
- اشاره 235
- معلّل 235
- اشاره 235
- محدّثان اهل سنّت 236
- مضطرب 240
- اشاره 240
- محدّثان شیعه 240
- محدّثان اهل سنّت 242
- مقلوب 243
- اشاره 243
- محدّثان شیعه 243
- محدّثان اهل سنّت 247
- اشاره 249
- محدّثان شیعه 249
- موضوع 249
- نشانه های وضع حدیث 251
- محدّثان اهل سنّت 251
- انگیزه های وضع حدیث 254
- الف)منابع شیعه 260
- ب)منابع اهل سنّت 260
- طبقه 263
- اشاره 263
- صحابه 264
- تابعین 265
- مُسنِد و مُسنَد 265
- مُحدِّث 266
- شیخ و مشیخه 267
- مستخرج،مُخرج 268
- مستدرکات 268
- مُملی و امالی 269
- عدّه 270
- کتاب و اصل 270
- الفاظ ذمّ و جرح راوی 273
- ب)منابع اهل سنّت 277
- الف)منابع شیعه 277
- منابع برای مطالعه و تحقیق 277
- پرسش و تمرین 278
- تحمّل حدیث 279
- اشاره 279
- طرق تحمّل حدیث 280
- سماع 281
- قرائت 283
- اجازه 285
- مناوله 286
- کتابت 287
- اعلام 288
- وصیت 289
- وجاده 289
- منابع برای مطالعه و تحقیق 292
- ب)منابع اهل سنّت 292
- الف)منابع شیعه 292
- پرسش و تمرین 293
- اشاره 294
- 1-اسلام 294
- اوصاف و شرایط راوی 294
- اشاره 294
- 2-عقل 296
- 3-بلوغ 297
- 4-عدالت راوی 298
- 5-ایمان 299
- 6-ضبط 300
- نقل به معنی در حدیث 304
- ب)منابع اهل سنّت 307
- الف)منابع شیعه 307
اصحاب ائمّه،طعنی را بر حدیث وارد نمی کند. (1)آیه الله خوئی نیز می گوید:صحابه ثقه بزرگوار،جز از معصوم علیه السّلام روایت نمی کنند و شأن آن ها بزرگ تر از آن است که از غیرمعصوم سؤال کنند و سپس به روایت آن بپردازند و قرینه ای نیز بر آن معین ننمایند. (2)
بنابراین،حدیث مضمر،اگر معلوم شود که از صحابی جلیل القدر هست،از اضمار مصطلح،خارج شده و حجّیت آن مربوط به اتصال به معصوم علیه السّلام است و در غیر از این صورت،اضمار حدیث،موجب ضعف حدیث می باشد؛زیرا،اضمار حدیث،به تنهایی موجب عدم اطمینان به آن روایت می باشد.
حدیث مضمر،آن چنان که اشاره شد در بین محدّثان اهل سنّت رواج ندارد،شاید بدان جهت باشد که تمام روایات صحابه از حضرت رسول صلّی الله علیه و آله با عبارت صریح است و زمینه برای اضمار حدیث مانند تقیه و...وجود نداشته است.
تفاوت حدیث مضمر با موقوف در آن است که در مضمر،صحابی،حدیث را به غیر خود نسبت داده است برخلاف موقوف که در آن،نه صریحاً و نه اضماراً به فرد دیگری نسبت داده نشده است. (3)
متروک
اشاره
-4
محدّثان شیعه
1.علامه مامقانی:و هو ما یرویه من یتّهم بالکذب ولایعرف ذلک الحدیث الا من
1- (1) .وافی،ج1،ص27.
2- (2) .مصباح الاصول،ج3،ص13 در بحث مضمره زراره.
3- (3) .مستدرکات مقباس الهدایه،ج5،ص348.
4- (4) .متروک،« matruk »،رها شده،ساقط شده.