علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 283

فراوانی که به طریقه سماع،از استاد نقل حدیث نموده اند در حالی که استاد آن ها را نمی شناخته است. (1)

قرائت

قرائت،عبارت از خواندن حدیث،نزد شیخ حدیث که از آن تعبیر به«عرض»هم شده است؛زیرا راوی و قاری،قرائت خود را از حدیث،بر شیخ عرضه می کند.سیوطی می گوید:«القراءه علی الشیخ ویسمّیها اکثر المحدّثین عرضاً». (2)شیخ بهایی می گوید:«القراءه علیه ویسمّی العرض وشرطه حفظ الشیخ أو کون الأصل المصحح بیده أو بید ثقه». (3)ابن حجر می گوید:قرائت،اعم از عرض می باشد،چون بسا قاری می خواند،ولی مقصود از آن عرضه به استاد نیست (4)؛ولی به نظر می رسد بین آن ها عموم و خصوص من وجه است و هر کدام مصادیقی مجزا از یکدیگر دارند.

قرائت حدیث،از نظر رتبه در نظر مشهور محدّثان فریقین،پس از سماع می باشد (5)و خود دارای مراتبی به شرح ذیل است:

1.قرائت حدیث توسط راوی از روی کتاب برای شیخ حدیث که او نیز همان کتاب حدیثی در اختیارش هست و مقارنه آن ها و اعتراف شیخ حدیث بر صحت و این که آن روایت از اوست.

1- (1) .مقباس الهدایه،ج2،ص82.
2- (2) .تدریب الراوی،ج2،ص12.
3- (3) .الوجیزه،ص11.
4- (4) .تدریب الراوی،ج2،ص12.
5- (5) .علوم الحدیث،ابن صلاح،ص138؛علوم الحدیث و مصطلحه،ص93.