علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 286

می گوید:«کان الشافعی لایری الإجازه فی الحدیث» (1)ولی تعدادی از محدّثان اهل سنّت و غالب محدّثان شیعه،آن را مُجاز و معتبر دانسته اند. (2)

اجازه نیز دارای مراتب متعدّدی است؛زیرا گاهی با قول صریح و گاهی غیرصریح،مانند اشاره و کتابت و گاهی فرد مورد اجازه،خاص است و معین و گاهی غیرمعین و عام و گاهی در کتاب خاصی و گاهی در همه کتاب ها و لذا اقسام فراوانی را می تواند دارا باشد. (3)در اقسام اجازه اگر اطمینان حاصل شود،آن اجازه معتبر و گرنه امری لغو می باشد.امروزه نیز برای نقل حدیث و تبرّک،صدور اجازه هایی مرسوم است.

مناوله

مناوله،عبارت است از این که،استاد،کتاب مصحّح خود را جهت استفاده در اختیار شاگردش قرار بدهد.مامقانی می گوید:«و هی أن یناول الشیخ الطالب کتاباً». (4)صبحی صالح نیز در تعریف مناوله می گوید:«أن یعطی الشیخ تلمیذه کتاباً أو حدیثاً مکتوباً لیقوم بأدائه وروایته عنه». (5)مستند مناوله،روایتی است که از پیامبر صلّی الله علیه و آله نقل شده که حضرت نوشته ای را به دست امیرش داد و فرمود:«هنگامی که به فلان محل رسیدی،آن را باز کن و بخوان». (6)

1- (1) .علوم الحدیث،ص152.
2- (2) .مقباس الهدایه،ج3،ص109.
3- (3) .همان،ص114.
4- (4) .مقباس الهدایه،ج3،ص135.
5- (5) .علوم الحدیث و مصطلحه،ص96.
6- (6) .صحیح مسلم،کتاب الجهاد،حدیث دوّم،ج3،ص1356؛سنن ترمذ،ج4،ص22.