علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 97

مفرد

اشاره

-1

محدّثان شیعه

1.شهید ثانی:«لانّه امّا أن ینفرد به عن جمیع الرواه...أو ینفرد به بالنسبه إلی جهه». (2)

2.مامقانی:«اما أن ینفرد به راویه عن جمیع الرواه و هو الانفراد المطلق،أو أن ینفرد به بالنسبه إلی جهه و هو النسبی کتفرّد اهل بلد معین». (3)

3.علامه سبحانی:«و هو الخبر الذی ینفرد بنقله امّا راوٍ واحد أو نحله واحده أو اهل بلد خاص». (4)

حدیث منفرد آن چنان که محدّثان شیعه به توصیف آن پرداخته اند،خبری است که ناقل آن در یک طبقه یا تمامی طبقات،یک نفر یا یک فرقه یا اهل یک شهر باشند و از این جهت بر دو قسم است:

الف)مفرد مطلق:خبری است که نخستین راوی،در نقل آن منفرد باشد و دیگر راویان هم طبقه او،آن حدیث را ذکر ننموده اند؛مانند روایت ابی بکر از پیامبر صلّی الله علیه و آله:«نحن معاشر الانبیاء لانوّرث دیناراً» (5)که تنها ابوبکر به نقل آن از پیامبر صلّی الله علیه و آله مبادرت نموده یا متفرّدات عمر و...شهید ثانی آن را انفراد مطلق می داند و می فرماید:«اما أن ینفرد به عن جمیع الرواه فهو الانفراد المطلق». (6)

ب)مفرد نسبی:خبری است که تنها افراد یک فرقه یا اهل یک شهر به

1- (1) .مفرد« mofrad »،اسم مفعول و به معنی یگانه،تک و تنها.
2- (2) .الرعایه فی علم الدرایه،ص103.
3- (3) .مقباس الهدایه،ج1،ص217.
4- (4) .اصول الحدیث و احکامه،ص62.
5- (5) .همان؛الرعایه فی علم الدرایه،شهید ثانی،پاورقی،ص103.
6- (6) .الرعایه فی علم الدرایه،ص103.