- سخن ناشر 1
- اشاره 10
- اشاره 11
- تفاوت علم رجال با علم تراجم 11
- تاریخچه جرح و تعدیل 12
- ادعای عجیب 12
- نیاز به علم رجال 17
- کثرت دروغ گویان! 20
- اشاره 25
- 1. قطعی بودن روایات کتب اربعه 25
- 2. جابر بودن شهرت 26
- اشاره 26
- 3. حرمت هتک و نشر گناه مؤمن 26
- ائمه جرح و تعدیل نزد شیعه 27
- کتاب های مهم رجالی متقدمین شیعه 30
- طبقات راویان و فواید آن 32
- 4. رجال غضائری 33
- اشاره 33
- کتاب های رجالی متأخرین شیعه 34
- اصول اولیه علم رجال نزد اهل سنت 40
- اهم مصادر ثانویه علم رجال اهل سنت 41
- محدودیت بهره وری فریقین از کتاب های یکدیگر 42
- رجال شیعه در اسناد اهل سنت 42
- ورجال اهل سنت در کتب شیعه 43
- اشاره 50
- اشاره 51
- اشتراط ایمان 52
- اهل سنت و روایات مخالفین 53
- برخورد دوگانه 54
- اشتراط عدالت در نظر فریقین 56
- راه های شناخت صفات راوی 58
- قراین و امارات شناخت اعتبار راویان 59
- شرایط راویان در کتاب های رجالی 60
- شرایط اعتبار اقوال رجالیین 62
- اشاره 67
- مسرفین در جرح از اهل سنت 84
- روش های دوگانه در برخورد با دشمنان شیخین و دشمنان علی (علیه السلام) 89
- اشاره 94
- تعارض جرح و تعدیل 95
- آیا تفسیر سبب لازم است ؟ 96
- الفاظ تزکیه و مدح 98
- طرق توثیقات خاصه 100
- توثیق خاص و عام 100
- الفاظ جرح و ذمّ 100
- توثیقات متأخرین 104
- اشاره 110
- اشاره 110
- 1. اصحاب النبی (صلی الله علیه و آله) 110
- عدالت صحابه 112
- صحابه در قرآن 115
- اشاره 126
- صحابه از نظر تاریخ 128
- صحابه از نظر صحابه 131
- 2. شهرت بدون سوء سابقه 136
- اشاره 137
- 3. مشایخ اصحاب اجماع 137
- 3. نام فقهای اصحاب امام کاظم و حضرت رضا (علیهما السلام) 138
- 2. اسامی فقهای اصحاب امام صادق (علیه السلام) 138
- 4. مشایخ الثقات 139
- اشاره 145
- 5. مشایخ نجاشی 146
- 6. رجال کامل الزیارات 147
- 7. رجال تفسیر قمی 148
- اشاره 149
- 8. اصحاب امام صادق (علیه السلام) در رجال شیخ 149
- عظمت امام صادق (علیه السلام) و مدرسه ایشان 150
- 9. کثرت روایت اجلاء 152
- 10. مشایخ نوادر الحکمه 154
- 11. وکلای ائمه (علیهم السلام) 155
- 12. مشایخ اجازه 156
- اشاره 162
- 1. منافقان 162
- اشاره 162
- تضعیف عام 162
- 2. دشمنان اهل بیت (علیهم السلام) 163
- 3. غالیان 166
- 4. بنی امیّه 167
- 6. فاسقان 169
- اشاره 176
- کتب اهل بیت (علیهم السلام) یا منابع اصلی 177
- اشاره 177
- اشاره 177
- 1. کتاب علی (علیه السلام) 178
- 2. الجَفر 180
- 3. کتاب فاطمه (علیها السلام) 180
- اشاره 181
- 4. مصحف علی (علیه السلام) 181
- کتاب های تألیفی دانشمندان شیعه از کلام اهل بیت (علیهم السلام) 183
- کتب دانشمندان شیعه 185
- 3 و 4. تهذیب و استبصار 201
- اشاره 201
- نتیجه بحث اعتبار کتب اربعه 203
- روش اصحاب کتب اربعه 204
- جوامع حدیثی شیعه 205
- اشاره 205
- 1. بحار الانوار الجامعه لدُرر أخبار الائمه الاطهار (علیهم السلام) 206
- 2. تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه 208
- 3. مستدرک الوسائل 209
- 4. جامع احادیث شیعه 210
- اهم منابع حدیثی اهل سنت 211
- تاریخچه تدوین حدیث تزد اهل سنت 211
- آثار زیانبار منع تدوین و نشر حدیث 213
- 1. الموطّأ 221
- 3. صحیح بخاری 229
- اشاره 229
- سبب تألیف صحیح بخاری 230
- صحیح بخاری در بوته نقد 234
- 1. رجال ضعیف 235
- نقاط ضعف در صحیح بخاری 235
- 2. اعتماد بیش از حد بر حافظه 236
- 3. انحراف از اهل بیت (علیهم السلام) 237
- 4. صحیح مسلم 244
- اشاره 244
- صحیح مسلم در اعتبار 245
- 5. سنن ابی داود 247
- 6. سنن ترمذی 248
- 7. سنن ابن ماجه 249
- اشاره 250
- مهم ترین جوامع حدیثی اهل سنت 251
- اشاره 259
- اشاره 260
- اشاره 261
- 1. شیعه 261
- شیعه و اهل سنت 261
- اشاره 261
- اشاره 280
- برخورد علمای شیعه با غالیان 282
- راویان غالی 283
- غلو در اصول عقاید و عقاید فرعیّه 284
- ریشه های غلوّ و علل آن 286
- الف) معتزله 287
- اشاره 287
- 2. اهل سنت 287
- ب) اشاعره 289
- د) خوارج 291
- ه) نواصب 292
- اشاره 292
- نواصب ثقه در کتب اهل سنت!! 293
- اشاره 302
- خبر متواتر 303
- اشاره 303
- خبر مستفیض 303
- خبر واحد 304
- خبر غریب 304
- خبر مشکل 304
- خبر صحیح 305
- خبر قدسی 305
- خبر ضعیف 306
- خبر موثق 306
- خبر حَسَن 306
- حدیث مرفوع 308
- حدیث مرسل 308
- حدیث مسند 308
- حدیث معنعن 308
- حدیث معلّق 309
- حدیث موقوف 309
- حدیث مضطرب 310
- حدیث مطروح 310
- حدیث متروک 310
- حدیث معلّل 311
- حدیث مدلّس 314
- حدیث مجهول 314
- حدیث مهمل 314
- حدیث مصحّف 315
- حدیث موضوع 316
- حدیث مزید 317
- حدیث مشهور 318
- حدیث مضمر 318
- حدیث شاذ 319
- حدیث منکر 319
- انواع تحمل حدیث 319
درس اول: تعریف علم رجال
اشاره
علم رجال علمی است که از اسماء و احوال راویان در جهت دارا بودن شرایط قبول خبر و طبقه و اوصافی که افراد مشترک را تمییز دهد، بحث می کند.(1)
از این تعریف، هدف و مسائل علم رجال نیز مشخص می گردد.(2)
تفاوت علم رجال با علم تراجم
علم تراجم از احوال شخصیت های مهم و صاحبان حوادث بزرگ بحث می کند؛ همانند حکام و علما؛ خواه راوی حدیث باشند یا خیر، و خواه مباحث مطرح شده مربوط به اعتبار ایشان باشد یا خیر؛ مثل شرح حال زندگی بزرگان و
1- (1) . بنابراین ما در علم رجال، تنها ثقه یا ضعف راوی را نمی فهمیم بلکه نام و کنیه او، پدر و مشایخ وی و نیز القاب او مثل حنّاط یا صیرفی یا منطقه او مثل کوفی یا بصری و یا سال وفات او یا معاصر بودن وی با ائمه (علیهم السلام) و مانند اینها را به دست می آوریم. البته چنان که قبلا گفته شد، این تعریف مربوط به بخش اول علم رجال است که ذی المقدمه بحث ماست.
2- (2) . یعنی هدف از این علم شناخت اسماء و احوال راویان در جهاتی است که گفته شد و مسائل این علم نیز مباحثی است که همین اهداف را تأمین می کند؛ مثلاً: زراره ثقه و مروان بن حکم ضعیف.