آشنایی با علم رجال صفحه 154

را روایت کرده است با آن که نجاشی وی را به شدت تضعیف نموده است.(1)

این قاعده دارای آثار فراوانی در علم رجال و فقه می باشد، زیرا گاهی در میان راویان مشهور به کسانی برمی خوریم که دارای صدها روایتند اما دلیلی بر وثاقت آنها نیست، مثلاً مرحوم کلینی (رحمه الله) در کافی صدها روایت از فردی به نام محمد بن اسماعیل دارد که مشترک و هویت وی نامعلوم است. ازاین رو کسانی که آن قاعده را پذیرفته باشند این شخص را ثقه می دانند هر چند وی را نشناسند، زیرا انبوه روایات شخصیتی مثل کلینی از وی، اماره وثاقت اوست.

10. مشایخ نوادر الحکمه

کتاب نوادر الحکمه از کتب مهم حدیثی شیعه می باشد که دارای حجمی بسیار گسترده و دارای احادیث در فنون مختلف است. این کتاب تألیف محدث بزرگوار محمد بن احمد بن یحیی می باشد که در نیمه دوم قرن سوم می زیسته است.

شیخ طوسی (رحمه الله) در کتاب تهذیب و استبصار حدود هزار حدیث از این کتاب نقل کرده است.(2) ولی از آن جا که وی احادیث متعددی از افراد ضعیف نیز در این کتاب آورده است، جناب محمد بن حسن بن ولید (م 334) که از اساتید شیخ صدوق (رحمه الله) می باشد، روایات برخی از افراد را که تعدادشان 25 یا 27 نفر است با ذکر نام استثنا کرده است.(3)

بعد از او، دو نفر دیگر از بزرگان یعنی شیخ صدوق (رحمه الله) و ابوالعباس بن نوح نیز آن استثنا را تأیید کرده اند، و فقط در مورد یکی از آن 27 نفر که محمد بن

1- (1) . همان، رقم 138.
2- (2) . اصول علم الرجال، ج 1، ص 210.
3- (3) . در فهرس نجاشی نام 25 نفر و در فهرس شیخ نام 27 نفر آمده است.