آشنایی با علم رجال صفحه 236

ابو موسی اشعری ناصبی ملعونی که دست ابو عادیه (قاتل عمار) را بوسید؛ حصین بن نمیر ضعیف و ناصبی؛ عمران بن حطان سدوسی؛ عبدالله بن عمرو بن عاص و عبدالله بن زبیر.

زین الدین عراقی می گوید: نسائی عده ای از افرادی که بخاری و مسلم یا یکی از آنها از او حدیث نقل کرده را تضعیف کرده است.(1)

بدر العینی هم می گوید: در صحیح (بخاری) عده ای هستند که برخی از متقدمین آنها را جَرح کرده اند. ابن صلاح نزدیک به همین مضمون را در مورد صحیحین دارد. احمد محمد شاکر (شارح الفیه سیوطی) می گوید: در صحیحین احادیث فراوانی از برخی مدلّسین (فریب کاران) نقل شده است.(2)

2. اعتماد بیش از حد بر حافظه

از جمله اموری که بر بخاری انتقاد شده، اعتماد بیش از حد وی بر حافظه است.

خطیب بغدادی نقل می کند که بخاری می گفت: چه بسیار حدیثی که در بصره شنیدم و در شام نوشتم، و چه بسیار حدیث که در شام شنیدم و در مصر نوشتم! پرسیدند: آیا به طور کامل؟ ساکت شد و پاسخ نداد.(3)

محمد بن ازهر می گوید: در درس سلیمان بن حرب بودم؛ بخاری نیز با ما بود؛ می شنید ولی نمی نوشت! یکی از دیگری پرسید: چرا او نمی نویسد؟ جواب داد: می رود بُخاری و از حفظ می نویسد.(4)

1- (1) . الاضواء، ص 310.
2- (2) . همان، ص 310 و 311.
3- (3) . مقدمه فتح الباری، ص 4; هدی الساری، ج 2، ص 201؛ ر. ک: الاضواء، ص 300.
4- (4) . هدی الساری، ج 2، ص 194; الاضواء، ص 300.