کتابخانه بالقرآن

آشنایی با علم رجال صفحه 27

صفحه 27

همانند جواز غصب ملک دیگری برای نجات مؤمن.(1)

بله، کسانی که خبر واحد را حجت نمی دانند یا از برخی قراین، علم یا اطمینان به صحت احادیث کتب اربعه یا بسیاری از آن پیدا می کنند مثل صاحب وسائل که مدعی چنین علمی است، نیاز آنها به علم رجال اندک خواهد بود.(2)

ائمه جرح و تعدیل نزد شیعه

پیروان مکتب اهل بیت (علیهم السلام) گرچه به جهت وجود معصومین (علیهم السلام) که در حقیقت تداوم بخش عصمت و حجیت سنت رسول الله (صلی الله علیه و آله) بودند تا زمان غیبت حضرت حجت (عج) (سال 260 ه -) نیاز شدیدی مثل نیاز اهل سنت، به علم رجال احساس نمی کردند، به همین جهت منابع رجالی اهل سنت، از نظر زمانی

1- (1) . البته باید به مقدار ضرورت اکتفا کرد. بنابراین اگر شخص فاسقی چند گناه دارد و یکی از آنها دروغ گویی است، نباید گناهان مخفی دیگر او و یا عیوبی که ربطی به اعتبار روایت او ندارد بیان کرد، همچنان که اگر وی روایتی در احکام ندارد، ضرورتی برای بیان حال او نیست و یا اگر روایت دارد اما حکم شرع به جهت وجود ادله دیگر متوقف بر بیان حال او نیست و بلکه چه بسا سکوت از بیان حال راوی و لااقل گفتن کلمه ضعیف، روایات او را عملا از اعتبار ساقط می کند و نیازی به بسط معایب او نباشد. بله، کسانی که فسق علنی دارند یا به هر دلیل شرعاً محترم نیستند، گفتن حالات آنها مطلقاً بلا اشکال است ولی واجب نیست. برخی از اعلام اهل سنت نیز به لزوم اکتفا به مقدار ضرورت در جرح تذکر داده اند. ر. ک: فتح المنان، ص 202.
2- (2) . با این حال بسیاری از همین علمای اخباری - همچون صاحب حدائق و صاحب وسائل - را می بینیم که در بحث رجال افراد بسیار متبحری هستند و هرگز به جهت اعتقاد صحت احادیث کتب اربعه و یا همچون وسائل، از علم رجال غفلت نورزیده اند و این نکته با ارزشی برای دانش پژوهان می باشد.