- سخن ناشر 1
- اشاره 10
- اشاره 11
- تفاوت علم رجال با علم تراجم 11
- تاریخچه جرح و تعدیل 12
- ادعای عجیب 12
- نیاز به علم رجال 17
- کثرت دروغ گویان! 20
- 1. قطعی بودن روایات کتب اربعه 25
- اشاره 25
- 2. جابر بودن شهرت 26
- اشاره 26
- 3. حرمت هتک و نشر گناه مؤمن 26
- ائمه جرح و تعدیل نزد شیعه 27
- کتاب های مهم رجالی متقدمین شیعه 30
- طبقات راویان و فواید آن 32
- اشاره 33
- 4. رجال غضائری 33
- کتاب های رجالی متأخرین شیعه 34
- اصول اولیه علم رجال نزد اهل سنت 40
- اهم مصادر ثانویه علم رجال اهل سنت 41
- محدودیت بهره وری فریقین از کتاب های یکدیگر 42
- رجال شیعه در اسناد اهل سنت 42
- ورجال اهل سنت در کتب شیعه 43
- اشاره 50
- اشاره 51
- اشتراط ایمان 52
- اهل سنت و روایات مخالفین 53
- برخورد دوگانه 54
- اشتراط عدالت در نظر فریقین 56
- راه های شناخت صفات راوی 58
- قراین و امارات شناخت اعتبار راویان 59
- شرایط راویان در کتاب های رجالی 60
- شرایط اعتبار اقوال رجالیین 62
- اشاره 67
- مسرفین در جرح از اهل سنت 84
- روش های دوگانه در برخورد با دشمنان شیخین و دشمنان علی (علیه السلام) 89
- اشاره 94
- تعارض جرح و تعدیل 95
- آیا تفسیر سبب لازم است ؟ 96
- الفاظ تزکیه و مدح 98
- طرق توثیقات خاصه 100
- الفاظ جرح و ذمّ 100
- توثیق خاص و عام 100
- توثیقات متأخرین 104
- اشاره 110
- 1. اصحاب النبی (صلی الله علیه و آله) 110
- اشاره 110
- عدالت صحابه 112
- صحابه در قرآن 115
- اشاره 126
- صحابه از نظر تاریخ 128
- صحابه از نظر صحابه 131
- 2. شهرت بدون سوء سابقه 136
- 3. مشایخ اصحاب اجماع 137
- اشاره 137
- 2. اسامی فقهای اصحاب امام صادق (علیه السلام) 138
- 3. نام فقهای اصحاب امام کاظم و حضرت رضا (علیهما السلام) 138
- 4. مشایخ الثقات 139
- اشاره 145
- 5. مشایخ نجاشی 146
- 6. رجال کامل الزیارات 147
- 7. رجال تفسیر قمی 148
- اشاره 149
- 8. اصحاب امام صادق (علیه السلام) در رجال شیخ 149
- عظمت امام صادق (علیه السلام) و مدرسه ایشان 150
- 9. کثرت روایت اجلاء 152
- 10. مشایخ نوادر الحکمه 154
- 11. وکلای ائمه (علیهم السلام) 155
- 12. مشایخ اجازه 156
- تضعیف عام 162
- 1. منافقان 162
- اشاره 162
- اشاره 162
- 2. دشمنان اهل بیت (علیهم السلام) 163
- 3. غالیان 166
- 4. بنی امیّه 167
- 6. فاسقان 169
- اشاره 176
- کتب اهل بیت (علیهم السلام) یا منابع اصلی 177
- اشاره 177
- اشاره 177
- 1. کتاب علی (علیه السلام) 178
- 3. کتاب فاطمه (علیها السلام) 180
- 2. الجَفر 180
- 4. مصحف علی (علیه السلام) 181
- اشاره 181
- کتاب های تألیفی دانشمندان شیعه از کلام اهل بیت (علیهم السلام) 183
- کتب دانشمندان شیعه 185
- اشاره 201
- 3 و 4. تهذیب و استبصار 201
- نتیجه بحث اعتبار کتب اربعه 203
- روش اصحاب کتب اربعه 204
- جوامع حدیثی شیعه 205
- اشاره 205
- 1. بحار الانوار الجامعه لدُرر أخبار الائمه الاطهار (علیهم السلام) 206
- 2. تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه 208
- 3. مستدرک الوسائل 209
- 4. جامع احادیث شیعه 210
- اهم منابع حدیثی اهل سنت 211
- تاریخچه تدوین حدیث تزد اهل سنت 211
- آثار زیانبار منع تدوین و نشر حدیث 213
- 1. الموطّأ 221
- اشاره 229
- 3. صحیح بخاری 229
- سبب تألیف صحیح بخاری 230
- صحیح بخاری در بوته نقد 234
- نقاط ضعف در صحیح بخاری 235
- 1. رجال ضعیف 235
- 2. اعتماد بیش از حد بر حافظه 236
- 3. انحراف از اهل بیت (علیهم السلام) 237
- 4. صحیح مسلم 244
- اشاره 244
- صحیح مسلم در اعتبار 245
- 5. سنن ابی داود 247
- 6. سنن ترمذی 248
- 7. سنن ابن ماجه 249
- اشاره 250
- مهم ترین جوامع حدیثی اهل سنت 251
- اشاره 259
- اشاره 260
- اشاره 261
- 1. شیعه 261
- اشاره 261
- شیعه و اهل سنت 261
- اشاره 280
- برخورد علمای شیعه با غالیان 282
- راویان غالی 283
- غلو در اصول عقاید و عقاید فرعیّه 284
- ریشه های غلوّ و علل آن 286
- اشاره 287
- الف) معتزله 287
- 2. اهل سنت 287
- ب) اشاعره 289
- د) خوارج 291
- اشاره 292
- ه) نواصب 292
- نواصب ثقه در کتب اهل سنت!! 293
- اشاره 302
- خبر متواتر 303
- خبر مستفیض 303
- اشاره 303
- خبر مشکل 304
- خبر غریب 304
- خبر واحد 304
- خبر قدسی 305
- خبر صحیح 305
- خبر موثق 306
- خبر حَسَن 306
- خبر ضعیف 306
- حدیث معنعن 308
- حدیث مسند 308
- حدیث مرفوع 308
- حدیث مرسل 308
- حدیث معلّق 309
- حدیث موقوف 309
- حدیث مضطرب 310
- حدیث متروک 310
- حدیث مطروح 310
- حدیث معلّل 311
- حدیث مهمل 314
- حدیث مدلّس 314
- حدیث مجهول 314
- حدیث مصحّف 315
- حدیث موضوع 316
- حدیث مزید 317
- حدیث مشهور 318
- حدیث مضمر 318
- حدیث منکر 319
- انواع تحمل حدیث 319
- حدیث شاذ 319
به صورت مجمل ذکر کند مثل «عن بعض»، یا «عن رجل». این تدلیس می تواند در سند یا در متن حدیث باشد.
تدلیس به صورت اول و دوم، حرام و با وثاقت منافات دارد اما به صورت سوم و چهارم، اگر مجوز شرعی نداشته باشد و به جهت برخی تعصب ها باشد مذموم است.
از جمله کسانی که متهم به تدلیس اند، بخاری صاحب صحیح است که ذهبی(1) و ابن حجر(2) به تدلیس وی اشاره کرده اند و بلکه ابن حجر، از ابن منده تدلیس مسلم را نیز نقل کرده است.(3)
از جمله تدلیس های ناروا، حذف نام علی (علیه السلام) یا خلافت ایشان در احادیث مدح حضرت است که توسط برخی محدثان مانند بخاری آمده است؛ همچنان که در بحث اعتبار صحیح بخاری گذشت.
حدیث مصحّف
حدیثی است که سند یا متن آن به مشابه و نزدیک آن تبدیل شده باشد.(4)
منشأ این تصحیف گاهی تشابه دو کلمه در نوشتن است مثل حریز و جریر، برید و یزید و یا در متن روایت که موارد زیادی را ذکر کرده اند مثل: «إنّ النبی (صلی الله علیه و آله) احتجر فی المسجد» که به «إنّ النبی احتجم فی المسجد» تصحیف شده است.
1- (1) . میزان الاعتدال، ج 4، ص 122.
2- (2) . تهذیب التهذیب، ج 4، ص 342.
3- (3) . تعریف اهل التقدیس، ترجمه مسلم؛ ر. ک: دلائل الصدق، ج 1، ص 55.
4- (4) . می گویند: برخی عن رسول الله (صلی الله علیه و آله)، عن جبرئیل، عن الله عز وجل را «عن الله عن رجل» خوانده اند! (تصحیفات المحدثین).