آشنایی با علم رجال صفحه 62

درست است و هر چه از حفظ بگوید، ارزش ندارد.(1) ذهبی در مورد ابن ابی لیلی یعنی محمد بن عبدالرحمن بن ابی لیلی، در التقریب میگوید: راست گوست ولی جداً بدحافظه است.(2)

4. اصل عقلائی، زیرا احتمال کثرتِ سهو و نسیان راوی به معنای احتمال غیر متعارف بودن ذهن اوست که امری نادر و احتمالی ضعیف است و عقلا به آن اعتنا نمی کنند مثل احتمال خطا در عادل.

شناخت ایمان راوی: یعنی این که او از شیعه امامیه است، نه از اهل سنت یا کیسانی یا زیدی یا فطحی یا واقفی و دیگر منحرفین. یا این که به تصریح علمای رجال، صحیح العقیده یا از اصحاب ما و مانند این تعابیر معرفی شده است.

یا از راه قراین، مذهب او معلوم گردد. از جمله قراینی که ادعا شده، توثیق نجاشی همراه با سکوت وی از مذهب راوی(3) و یا سکوت وی از هر که در فهرست خود، او را یاد کرده است.(4) قرینه دیگر، توثیق هر امامی عادل نسبت به شخصی و سکوت از مذهب وی(5) است.

شرایط اعتبار اقوال رجالیین

شرط اول و دوم و سوم این است که عالم رجالی باید عاقل، بالغ و مسلمان باشد، زیرا گواهی فاقد این امور معتبر نیست.

1- (1) . تهذیب التهذیب، ج 11، ص 62.
2- (2) . فتح المنان، ص 265.
3- (3) . مقباس الهدایه، ج 2، ص 148 به نقل از محقق شیخ محمد (رحمه الله).
4- (4) . معجم الرجال، ج 1، ص 103.
5- (5) . وحید بهبهانی (قدس سره)، مقباس الهدایه، ج 2، ص 148.