- سخن ناشر 1
- اشاره 10
- اشاره 11
- تفاوت علم رجال با علم تراجم 11
- تاریخچه جرح و تعدیل 12
- ادعای عجیب 12
- نیاز به علم رجال 17
- کثرت دروغ گویان! 20
- اشاره 25
- 1. قطعی بودن روایات کتب اربعه 25
- 2. جابر بودن شهرت 26
- 3. حرمت هتک و نشر گناه مؤمن 26
- اشاره 26
- ائمه جرح و تعدیل نزد شیعه 27
- کتاب های مهم رجالی متقدمین شیعه 30
- طبقات راویان و فواید آن 32
- اشاره 33
- 4. رجال غضائری 33
- کتاب های رجالی متأخرین شیعه 34
- اصول اولیه علم رجال نزد اهل سنت 40
- اهم مصادر ثانویه علم رجال اهل سنت 41
- محدودیت بهره وری فریقین از کتاب های یکدیگر 42
- رجال شیعه در اسناد اهل سنت 42
- ورجال اهل سنت در کتب شیعه 43
- اشاره 50
- اشاره 51
- اشتراط ایمان 52
- اهل سنت و روایات مخالفین 53
- برخورد دوگانه 54
- اشتراط عدالت در نظر فریقین 56
- راه های شناخت صفات راوی 58
- قراین و امارات شناخت اعتبار راویان 59
- شرایط راویان در کتاب های رجالی 60
- شرایط اعتبار اقوال رجالیین 62
- اشاره 67
- مسرفین در جرح از اهل سنت 84
- روش های دوگانه در برخورد با دشمنان شیخین و دشمنان علی (علیه السلام) 89
- اشاره 94
- تعارض جرح و تعدیل 95
- آیا تفسیر سبب لازم است ؟ 96
- الفاظ تزکیه و مدح 98
- توثیق خاص و عام 100
- طرق توثیقات خاصه 100
- الفاظ جرح و ذمّ 100
- توثیقات متأخرین 104
- اشاره 110
- اشاره 110
- 1. اصحاب النبی (صلی الله علیه و آله) 110
- عدالت صحابه 112
- صحابه در قرآن 115
- اشاره 126
- صحابه از نظر تاریخ 128
- صحابه از نظر صحابه 131
- 2. شهرت بدون سوء سابقه 136
- 3. مشایخ اصحاب اجماع 137
- اشاره 137
- 3. نام فقهای اصحاب امام کاظم و حضرت رضا (علیهما السلام) 138
- 2. اسامی فقهای اصحاب امام صادق (علیه السلام) 138
- 4. مشایخ الثقات 139
- اشاره 145
- 5. مشایخ نجاشی 146
- 6. رجال کامل الزیارات 147
- 7. رجال تفسیر قمی 148
- اشاره 149
- 8. اصحاب امام صادق (علیه السلام) در رجال شیخ 149
- عظمت امام صادق (علیه السلام) و مدرسه ایشان 150
- 9. کثرت روایت اجلاء 152
- 10. مشایخ نوادر الحکمه 154
- 11. وکلای ائمه (علیهم السلام) 155
- 12. مشایخ اجازه 156
- تضعیف عام 162
- اشاره 162
- 1. منافقان 162
- اشاره 162
- 2. دشمنان اهل بیت (علیهم السلام) 163
- 3. غالیان 166
- 4. بنی امیّه 167
- 6. فاسقان 169
- اشاره 176
- اشاره 177
- کتب اهل بیت (علیهم السلام) یا منابع اصلی 177
- اشاره 177
- 1. کتاب علی (علیه السلام) 178
- 3. کتاب فاطمه (علیها السلام) 180
- 2. الجَفر 180
- 4. مصحف علی (علیه السلام) 181
- اشاره 181
- کتاب های تألیفی دانشمندان شیعه از کلام اهل بیت (علیهم السلام) 183
- کتب دانشمندان شیعه 185
- اشاره 201
- 3 و 4. تهذیب و استبصار 201
- نتیجه بحث اعتبار کتب اربعه 203
- روش اصحاب کتب اربعه 204
- جوامع حدیثی شیعه 205
- اشاره 205
- 1. بحار الانوار الجامعه لدُرر أخبار الائمه الاطهار (علیهم السلام) 206
- 2. تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه 208
- 3. مستدرک الوسائل 209
- 4. جامع احادیث شیعه 210
- تاریخچه تدوین حدیث تزد اهل سنت 211
- اهم منابع حدیثی اهل سنت 211
- آثار زیانبار منع تدوین و نشر حدیث 213
- 1. الموطّأ 221
- اشاره 229
- 3. صحیح بخاری 229
- سبب تألیف صحیح بخاری 230
- صحیح بخاری در بوته نقد 234
- 1. رجال ضعیف 235
- نقاط ضعف در صحیح بخاری 235
- 2. اعتماد بیش از حد بر حافظه 236
- 3. انحراف از اهل بیت (علیهم السلام) 237
- 4. صحیح مسلم 244
- اشاره 244
- صحیح مسلم در اعتبار 245
- 5. سنن ابی داود 247
- 6. سنن ترمذی 248
- 7. سنن ابن ماجه 249
- اشاره 250
- مهم ترین جوامع حدیثی اهل سنت 251
- اشاره 259
- اشاره 260
- اشاره 261
- 1. شیعه 261
- اشاره 261
- شیعه و اهل سنت 261
- اشاره 280
- برخورد علمای شیعه با غالیان 282
- راویان غالی 283
- غلو در اصول عقاید و عقاید فرعیّه 284
- ریشه های غلوّ و علل آن 286
- اشاره 287
- الف) معتزله 287
- 2. اهل سنت 287
- ب) اشاعره 289
- د) خوارج 291
- اشاره 292
- ه) نواصب 292
- نواصب ثقه در کتب اهل سنت!! 293
- اشاره 302
- خبر متواتر 303
- خبر مستفیض 303
- اشاره 303
- خبر مشکل 304
- خبر غریب 304
- خبر واحد 304
- خبر قدسی 305
- خبر صحیح 305
- خبر موثق 306
- خبر حَسَن 306
- خبر ضعیف 306
- حدیث معنعن 308
- حدیث مسند 308
- حدیث مرفوع 308
- حدیث مرسل 308
- حدیث معلّق 309
- حدیث موقوف 309
- حدیث مضطرب 310
- حدیث متروک 310
- حدیث مطروح 310
- حدیث معلّل 311
- حدیث مهمل 314
- حدیث مدلّس 314
- حدیث مجهول 314
- حدیث مصحّف 315
- حدیث موضوع 316
- حدیث مزید 317
- حدیث مضمر 318
- حدیث مشهور 318
- حدیث منکر 319
- حدیث شاذ 319
- انواع تحمل حدیث 319
تعارض جرح و تعدیل
گاهی راوی، توسط یکی از رجالیین توثیق و توسط دیگری تضعیف می شود؛ مثل ابوخدیجه سالم بن مکرم که نجاشی او را ثقه و شیخ او را ضعیف شمرده است(1) و یا سهل بن زیاد آدمی، که نجاشی او را ضعیف و شیخ (رحمه الله) در رجال او را ثقه دانسته است.(2) در این قول که کدام یک مقدم است، اقوالی وجود دارد:
1. مطلقاً جرح مقدم است. این قول به جمهور علما نسبت داده شده است.(3)
2. مطلقاً تعدیل مقدم است. قائل این نظریه معلوم نیست.(4)
3. برخی هم تفصیل داده اند: در صورت امکان جمع، جرح مقدم است؛ مثل آن که مزکی بگوید: «زیدٌ عدل» و جارج بگوید: «شرب الخمر»، زیرا عدالت ظاهری منافاتی ندارد با جهل به ارتکاب گناه از او.
اما اگر امکان جمع نباشد، تعارض می کنند و باید توقف کرد. این قول به شیخ طوسی (رحمه الله) نسبت داده شده است؛(5) مثل آن که یکی بگوید: «زید ثقه» و دیگری بگوید: «ضعیف» یا «لیس بثقه».
به هر حال روش رایج آن است که سخن این راوی که اقوال در مورد او متعارض است، حجت نیست؛ خواه به جهت تقدم جرح یا به جهت تعارض و تساقط هر دو قول باشد که نتیجه آن عدم اثبات وثاقت یا عدالت است.
1- (1) . معجم رجال الحدیث، ج 8، ص 22.
2- (2) . همان، ص 338.
3- (3) . مقباس الهدایه، ج 2، ص 112 و تدریب الراوی، ص 204.
4- (4) . مقباس الهدایه، ج 2، ص 113.
5- (5) . همان، ص 115.