کتابخانه بالقرآن

دروس حوزه علمیه جدید پایه 1 صفحه 2456

صفحه 2456

1- توضیح المسائل،م 2300.

2- توضیح المسائل،م 2305.

3- توضیح المسائل،م 2306.

4- توضیح المسائل،م 2309.

5- استفتاات، ج 2، ص 293، س 32.

6- توضیح المسائل،م 2292.

7- توضیح المسائل،م 2295.

8- توضیح المسائل،م 2297 و 2299.

9- تحریر الوسیله، ج 2، کتاب الضمان، ص 25.

ضامن و طلبکار بالغ، عاقل، رشید و مختار باشند. طلبکار به سبب ورشکستگی، از طرف حاکم شرع، از تصرف در اموالش منع نشده باشد. ضمان بنابر احتیاط منجز باشد؛ یعنی برای ضمانت خود شرطی نگذارد.

بدهی بدهکار قطعی باشد، پس اگر بخواهد از کسی قرض کند، تا قرض نکرده ضمان صحیح نیست. طلبکار و بدهکار و جنس بدهی مشخص باشد؛ یعنی مبهم و مردد نباشد(1).

احکام ضمان

1 - اگر

طلبکار طب خود را به ضامن ببخشد، ضامن نمی تواند از بدهکار چیزی بگیرد و اگر مقداری از آن را ببخشد، نمی تواند آن مقدار را مطالبه کند(2).

2 - اگر انسان ضامن شود که بدهی کسی را بدهد، نمی تواند از ضامن شدن خود برگردد(3). 3 - ضامن و طلبکار می توانند شرط کنند که هر وقت بخواهند، ضمانت ضامن را به هم بزنند(4). 4 - اگر شخصی بدون اجازه بدهکار، ضامن شود که بدهی او را بدهد، نمی تواند چیزی از او بگیرد(5).

کفالت

کفالت آن است که انسان متعهد و ملتزم شود که هر وقت طلبکار بدهکار را خواست، او را احضار کند(6).

شرایط کفالت:

کفیل باید بالغ، عاقل و مختار باشد. کفیل باید توانایی احضار بدهکار را داشته باشد.

صیغه کفالت خوانده شود؛ یعنی به هر لفظی هر چند عربی نباشد، کفیل به طلبکار بگوید: من ضامنم هر وقت بدهکار خود را بخواهی او را تحویل دهم.

طلبکار کفالت را قبول کند(7).

چیزهایی که کفالت را بر هم می زند:

کفیل بدهکار را به طلبکار تحویل دهد. طلب طلبکار داده شود. طلبکار از طلب خود بگذرد. بدهکار یا کفیل بمیرد. طلبکار کفیل را از کفالت آزاد کند. صاحب حق به وسیله حواله یا طور دیگری حق خود را به دیگری واگذار نماید(8).

پرسش

1 - رهن مصطلح کنونی جامعه که در اجاره منزل یا مغازه مرسوم است چه اشکالی دارد؟

2 - فردی به شخصی بدهکار است و از دیگری طلبکار، اگر بدهی خود را به بدهکار حواله کند، آیا بر بدهکار واجب است، بدهی را به محتال بپردازد؟

3 - ضمان را توضیح داده و فرق آن را با حواله بیان فرمایید. 4 - در ضمانت وام بانکی، چک یا سفته ای که از ضامن دریافت می شود چه عنوان فقهی می تواند داشته باشد؟