کتابخانه بالقرآن

دروس حوزه علمیه جدید پایه 1 صفحه 630

صفحه 630

1- برخی گفته اند اصل واو«وَیَو»است(شرح رضی بر شافیه،ج 3،ص 74).

2- شر،بدی،امر عظیم.نون در این کلمه زاید است(شرح رضی بر شافیه،ج 2،ص 375).

3- مگر به ندرت،مانند:«یَیَّیْتُ یاءً»و«أوَّیْتُ واواً»(شرح رضی بر شافیه،ج 3،ص 74).

4- وجه این نامگذاری این است که«علّت»به معنی«بیماری»است و حالِ شخصِ بیمار بیش از شخص سالم در معرض دگرگونی است.

5- شرح رضی بر شافیه،ج 1،پاورقی ص 250؛النحو الوافی،ج 4،ص 699.

حرف مدّ است زیرا همیشه ساکن و پیش از آن فتحه است.«الِف»تا پیش از آن فتحه نباشد قابل تلفّظ نیست.

توضیح 5:«واو»،«یاء»و«الف»در موارد زیر اصلی و اصیل (1)می باشند:در حروف معانی،در اسم مبنی و در بیشتر اسماء حروف مبانی.حروف معانی،مانند:«لو»،«فی»، «لا»؛اسم مبنی،مانند هُوَ،أیْنَ،إذا؛و اسماء حروف مبانی،مانند:باء،جیم،نون؛به خلاف الفِ«واو»و«یاء»که در اصل واو یا یاء بوده است.

«الف»در اسم معرب (2)و فعل،هیچ گاه هم اصلی و هم اصیل نیست،بلکه یا زاید و اصیل است،مانند:مفتاح و کاتَبَ،و یا اصلی و منقلب است،مانند حال و قالَ (3).اما«واو» و«یاء»گاهی اصلی و اصیل،گاهی اصلی و منقلب،گاهی زاید و اصیل و گاهی زاید و منقلب اند،مانند:بَیْع،وَعَدَ،میزان،یُوقِنُ،مضروب،تَبَیَّنَ؛مُصَیْبیح،ضُورِبَ. (4)

نوع دوم-صحیح

کلمه صحیح کلمه ای است که هیچ یک از حروف اصلی آن حرف عله نباشد.

نوع سوم-مهموز

مهموز کلمه ای است که در حروف اصلی آن همزه باشد و آن پنج قسم است:

[شماره صفحه واقعی : 34]