دروس حوزه علمیه جدید پایه 4 صفحه 2352

مخاطب در این نامه همه انسان ها به عنوان فرزندان امیرمؤمنان علی(علیه السلام) هستند.

شایان توجّه اینکه در کتاب الامامه والسیاسه آمده است در داستان سقیفه هنگامی که ابوعبیده جراح می خواست امیرمؤمنان علی(علیه السلام) را از خلافت کنار بزند گفت: «یَابْنَ عَمّ إنّک حَدیثُ السِّنّ وَهؤُلاءِ مَشیخَهُ قَوْمِکَ؛ عموزاده تو هنوز جوانی و اینها (ابوبکر و امثال او) پیرمردان با تجربه قوم تو هستند(1) و می دانیم امام(علیه السلام) در آن زمان بیش از سی سال داشت.

***

این نامه از سوی چه کسی، و به چه کسی است؟

-2

این بخش در حقیقت عنوان نامه را مشخص می کند، زیرا معمولا به هنگام نوشتن نامه می نویسند: مِنْ فُلان اِلی فُلان؛ یعنی این نامه از سوی فلان کس به سوی فلان کس نگاشته می شود. امام(علیه السلام) به جای اینکه نام خود و نام فرزندش امام حسن(علیه السلام) را ببرد با ذکر اوصافی زمینه را برای اندرزهای بسیار مهم آینده هموار می سازد.

ابتدا شش صفت برای خود و سپس چهارده صفت برای فرزندش بیان می فرماید که فضای نامه را با این اوصاف کاملاً آماده و روشن و شفاف می کند.

نخست می فرماید: «این نامه از سوی پدری است که عمرش رو به فناست، او به سخت گیری زمان معترف وآفتاب زندگیش رو به غروب است (و خواه ناخواه) تسلیم گذشت دنیا (و مشکلات آن). همان کسی که در منزلگاه پیشینیانِ از دنیا رفته سکنی گزیده و فردا از آن کوچ خواهد کرد»؛ (مِنَ الْوَالِدِ الْفَانِ، الْمُقِرِّ لِلزَّمَانِ(3)، الْمُدْبِرِ الْعُمُرِ، الْمُسْتَسْلِمِ لِلدُّنْیَا(4)، السَّاکِنِ مَسَاکِنَ الْمَوْتَی، وَالظَّاعِنِ(5) عَنْهَا غَداً).

امام(علیه السلام) با ذکر این اوصاف برای خود اهداف مختلفی را دنبال می کند؛ نخست اینکه به فرزندش می فهماند من

[شماره صفحه واقعی : 34]