دروس حوزه علمیه جدید پایه 4 صفحه 2550

1- روم، آیه 21.

2- بقره، آیه 187 .

3- نحل، آیه 97 .

ها خارج می کند؛ ولی برای حسن ختام به کلام خود مولا(علیه السلام) باز می گردیم که در همین بخش از وصیّت نامه اش فرمود: «إنّ الْمَرْأَهَ رِیْحانَهٌ وَ لَیْسَتْ بِقَهْرِمانَهٌ». می دانیم که گل و ریحان در حد ذات خود مزایای فراوانی دارد؛ هم مایه آرامش خاطر است و هم زینت و هم فواید فراوان دیگر؛ ولی در عین حال موجودی است لطیف که اگر از آن مراقبت کافی نشود پژمرده خواهد شد. در واقع این جمله اشاره به آن است که در آنها جنبه احساس و عواطف برتری دارد در حالی که در مردان خرد بر عواطف ترجیح دارد و البتّه هنگامی که این دو با این دو ویژگی با هم بیامیزند نظام خانواده تأمین می شود.

***

تقسیم مسئولیت ها

در این بخش از وصیّت نامه امام(علیه السلام) دو دستور مهم در زمینه مدیریت و تعاون به فرزند دلبندش - و در واقع به همه انسان ها به عنوان پدری دلسوز - می دهد.

نخست می فرماید: «برای هر یک از خدمتگذارانت کار معینی قرار ده که او را در برابر آن مسئول بدانی، زیرا این سبب می شود آنها کارهای تو را به یکدیگر وا نگذارند (و از زیر بار مسئولیت شانه تهی نکنند)»؛ (وَاجْعَلْ لِکُلِّ إِنْسَان مِنْ خَدَمِکَ عَمَلاً تَأْخُذُهُ بِهِ، فَإِنَّهُ أَحْرَی أَلاَّ یَتَوَاکَلُوا(1) فِی خِدْمَتِکَ).

تقسیم کار از مهم ترین اصول مدیریت است، زیرا بدون آن غالبا افراد در انتظار دیگران می نشینند و مسئولیت ها را به گردن آنها می اندازند و به هنگامی که کار زمین می ماند در برابر مؤاخذه کارفرما به این عذر متوسل می شوند که ما گمان

[شماره صفحه واقعی : 232]